Gartner: 'Opkomst van AI is onderdeel van verschuiving in omgang tussen mensen en machines'

Dit stelt marktonderzoeker Gartner op het Gartner IT Symposium/Xpo 2023 in Barcelona, dat van 6 tot en met 9 november plaatsvindt in Barcelona. De redactie van Dutch IT Leaders is op dit event aanwezig. “GenAI is niet alleen een technologie of een zakelijke trend. Het is een diepgaande verandering in de manier waarop mensen en machines met elkaar omgaan”, legt Mary Mesaglio, Distinguished VP Analyst bij Gartner, uit. “We gaan van wat machines voor ons kunnen doen naar wat machines voor ons kunnen zijn."

Gabriela Vogel, Sr. Director Analyst bij Gartner: "Machines evolueren van ons gereedschap naar onze teamgenoten. Gartner voorspelt dat GenAI in 2025 een arbeidspartner zal zijn voor 90% van de bedrijven wereldwijd.”

Belangrijk rol weggelegd voor CIO's

Vogel voegt eraan toe dat CIO's een belangrijke rol spelen in de manier waarop zij AI vormgeven en hoe AI ons vormt. Volgens recente onderzoeken van Gartner onder CEO's zijn CIO's hun eerste keuze om de waarde van GenAI te ontsluiten.

Tijdens de openingstoespraak van het Gartner IT Symposium/Xpo, dat tot en met donderdag plaatsvindt, vertelden Gartner-analisten het publiek van meer dan 8.000 CIO's en IT-managers om prioriteit te geven aan twee gebieden om de mogelijkheid van AI in de komende 12 tot 24 maanden te ontketenen: wat is hun AI-ambitie en hoe kunnen zij AI-ready worden?

Bepaal uw AI-ambitie

Gartner wijst op twee smaken van AI: alledaagse AI en spelveranderende AI. Alledaagse AI is gericht op productiviteit. De machine is een productiviteitspartner. Het stelt werknemers in staat om sneller en efficiënter te doen wat ze al doen. Momenteel is 75% van de EMEA CIO's en technologieleiders gefocust op de mogelijkheden van alledaagse AI. “Het is belangrijk op te merken dat de dagelijkse AI met een waanzinnige snelheid van oogverblindend naar gewoon zal gaan”, aldus Mesaglio. “Iedereen zal toegang hebben tot dezelfde tools, en dat zal geen duurzaam concurrentievoordeel opleveren. Alledaagse AI is de nieuwe tafelinzet.”

Spelveranderende AI is vooral gericht op creativiteit. “Het maakt ons niet alleen sneller of beter. Ofwel creëert het nieuwe resultaten, via op AI gebaseerde producten en diensten; of het creëert nieuwe manieren om nieuwe resultaten te creëren, zoals met door AI mogelijk gemaakte nieuwe kernmogelijkheden. Met baanbrekende AI zullen machines bedrijfsmodellen en hele industrieën ontwrichten”, aldus Mesaglio.

'CIO's kunnen een verschil maken'

“Steeds meer AI zal gezamenlijk worden geleverd door IT en de bredere onderneming”, aldus Vogel. “Om te slagen moet het hele managementteam betrokken zijn. Dit biedt een geweldige kans voor CIO’s om een verschil te maken.”

CIO's kunnen hun CEO's en CxO-collega's helpen de complexiteit van AI te doorbreken en de AI-ambitie van hun organisatie te definiëren. Dit door de kansen en risico's van het gebruik van GenAI te onderzoeken op vier gebieden:

• de backoffice
• de frontoffice
• nieuwe producten en diensten
• nieuwe kernmogelijkheden (zie Figuur 1).

Figuur 1: Gartner AI Opportunity Radar

Bron: Gartner (oktober 2023)

AI-ready zijn

Terwijl AI de relatie tussen mens en machine blijft transformeren, moeten CIO’s volgens Gartner de aard van deze verandering actief vormgeven. In dit nieuwe tijdperk van mens-machine-interactie zijn er veel onvoorziene gevolgen, verwacht de marktonderzoeker.

“Een technologiebeslissing is niet langer alleen maar een technologiebeslissing. Het is tegelijkertijd een technologische, economische, sociale én ethische beslissing”, aldus Mesaglio. “Om beslissingen over AI in hun organisatie te kunnen nemen, hebben CIO’s en IT-leiders vuurtorenprincipes nodig: een visie op AI die de weg wijst en zegt welke soort mens-machinerelaties zij wel en niet willen accepteren.”

Er zijn echter maar weinig organisaties die vuurtorenprincipes of zelfs maar een duidelijke visie voor AI hebben vastgesteld. Uit een onderzoek van Gartner in juni 2023 onder 606 CIO's en technologieleiders bleek dat slechts 9% van de organisaties een AI-visieverklaring heeft opgesteld, en dat meer dan een derde van de respondenten geen plannen had om een AI-visieverklaring op te stellen.

Adoptie van GenAI faciliteren

Om een snelle en veilige adoptie van generatieve AI in de komende twaalf maanden mogelijk te maken, moeten organisaties drie dingen doen:

• Stel AI-ready principes vast: Lighthouse-principes moeten aansluiten bij de waarden van de organisatie. De waarden van de organisatie moeten het leidende licht zijn bij het navigeren door de onbekende aspecten van de interactie tussen mens en machine.
• Maak data AI-ready: Om data AI-ready te maken, moeten ze aan vijf criteria voldoen. Het is veilig, verrijkt, eerlijk, nauwkeurig en wordt beheerst door de vuurtorenprincipes.
• Implementeer AI-ready beveiliging: voor elk positief gebruik van AI zet iemand diezelfde technologie negatief in. Dit is de schaduwkant van AI. CIO's moeten zich voorbereiden op nieuwe aanvalsvectoren en samenwerken met het managementteam om een acceptabel gebruiksbeleid voor publieke generatieve AI-oplossingen te creëren.

“Het tijdperk van door AI aangedreven bedrijven zal tot onbedoelde gevolgen leiden zonder voorafgaande planning. CIO's hebben een manier nodig om de weg voorwaarts te verlichten, zelfs als alles nieuw of duister lijkt”, aldus Scheibenreif. “Om deze disruptie veilig te kunnen benutten, moeten CIO’s samenwerken met uitvoerende leiders om de problemen op te lossen hun ambities te verfijnen voor het gebruik van alledaagse AI en baanbrekende AI, en om AI-ready principes, data en beveiliging vast te stellen.”

Meer informatie is voor klanten van Gartner beschikbaar in 'We Shape AI, AI Shapes Us: 2023 IT Symposium/Xpo Keynote Insights'.