Europese organisaties verhogen winst en verlagen kosten met AI

Momenteel zegt 56 procent van de respondenten dat hun organisatie positieve kosten effecten ervaart door het gebruik van AI – een significante stijging van elf procent vergeleken met het voorgaande jaar (45 procent). Slechts 15 procent zegt dat hun organisatie geen positieve impact van AI voelt. Zo’n 29 procent geeft aan dat het nog te vroeg is om dit te zeggen.

In Nederland valt op dat 60% van de bedrijven rapporteert meer dan 1 miljoen euro te besparen door AI-toepassingen, en van deze groep geeft 37% aan zelfs meer dan €5 miljoen te besparen. Dit benadrukt de aanzienlijke financiële voordelen van AI en de noodzaak voor bedrijven om deze technologie te adopteren om concurrerend te blijven.

Menno Bonninga, partner bij EY in Nederland en AI Lead, stelt: “Dat de meerderheid van het management positieve kosteneffecten ziet van het gebruik van AI is een sterk signaal. AI heeft in Nederland geleid tot kostenbesparingen of een verhoogde omzet binnen bedrijven. AI loont.”

Revolutie

Hoewel het Europese AI-adoptiegemiddelde 78% bedraagt en de Nederlandse adoptie scherp stijgt, blijft deze nog steeds achter bij de Europese leiders. “Dit betekent dat er nog veel terrein te winnen is. Degenen die zich niet met AI bezighouden, zullen achterblijven, zowel medewerkers als organisaties als geheel. We staan nog aan het begin van deze technologische revolutie, en het is dus niet te laat om na te denken over hoe AI kan helpen om als organisatie een stap voor te blijven op de concurrentie”, aldus Bonninga.

Vooral in de gebieden van geavanceerde productie (78 procent), sport (74 procent) en agrarische bedrijfsvoering (73 procent) verbetert AI de economische prestaties van organisaties. Omgekeerd profiteren de sectoren overheid & publieke sector (35 procent), professionele diensten (41 procent) en gezondheidszorg (48 procent) blijkbaar het minst van de technologie. Kijkend naar de verschillende landen, is het duidelijk dat Spaanse organisaties (70 procent) de grootste voordelen waarnemen van het gebruik van AI-toepassingen, Organisaties uit België (60 procent) en Duitsland (59 procent) scoren ook bovengemiddeld. Portugal (42 procent) en Oostenrijk (47 procent) staan daarentegen aan de onderkant van het spectrum. In 2024 stond Nederland zelfs laagste in het rijtje maar is in 2025 gestegen naar de zevende plek.

Productiviteitseffecten door AI

Medewerkers en leidinggevenden beoordelen productiviteitsverhogingen door AI anders. De positieve effecten van AI op het dagelijks werk zijn evident, volgens gebruikers: 43 procent van de respondenten geeft aan dat AI hen productiever maakt in hun werk. Mannen zien dit effect duidelijker (48 procent) dan vrouwen (39 procent), en management (56 procent) meer dan niet-management medewerkers (35 procent). Er is een significante discrepantie: Terwijl de meerderheid van de leidinggevenden een productiviteitsstijging waarneemt bij hun eigen medewerkers door AI (57 procent), is dit in de tegenovergestelde richting aanzienlijk minder uitgesproken—minder dan een derde van de medewerkers (32 procent) bevestigt een verhoogde productiviteit bij hun leidinggevenden door AI.

Over het algemeen blijft het onderwerp AI uitdagend, volgens Bonninga: “Bij de implementatie van AI hebben organisaties niet alleen technische knowhow en de bijbehorende mankracht nodig, maar moeten ze ook bereid zijn de fundamentele veranderingen in de bedrijfscultuur en processen die dit met zich meebrengt te accepteren. Een enorme taak. Opvallend in het onderzoek is dat werknemers in Nederland met slechts 22% aangeven dat AI de productiviteit van het management heeft verbeterd, terwijl 57% van het management gelooft dat AI de productiviteit van werknemers heeft verhoogd. Managers zien AI de teams versterken, maar werknemers merken dit niet bij hun leiders.”

Privacy

Verhoogde efficiëntie biedt de grootste kans, privacykwesties de grootste uitdaging. De respondenten identificeren duidelijk de risico's—en kansen—die gepaard gaan met AI: Verhoogde efficiëntie (30 procent), resource optimalisatie (26 procent), en verbeterde klantenservice (24 procent) worden gezien als de belangrijkste kansen voor het gebruik van AI in organisaties. Privacyzorgen (30 procent), ethische vraagstukken (27 procent), en banenverlies (25 procent) worden genoemd als de grootste uitdagingen. Toen hen werd gevraagd of hun organisatie een duidelijk ethisch kader heeft voor het gebruik van AI, antwoordde bijna elke tweede respondent (48 procent) "Ja," terwijl bijna elke derde (30 procent) "Nee" antwoordt, en 20 procent weet het niet. Hier is een significante discrepantie tussen management en niet-management: 61 procent van de leidinggevenden zegt dat er duidelijke ethische richtlijnen zijn, terwijl slechts 40 procent van de niet-management medewerkers het daarmee eens is.

Bonninga: “Uit het onderzoek blijkt dat Nederlandse werknemers zich voorbereiden op de veranderingen in hun baan door AI. We zien een stijging in de bezorgdheid, met 51% in 2024 naar 71% in 2025, waarvan 39% in 2025 bezorgd is over de impact op hun baan. We zien ook een stijging in het aantal Nederlandse werknemers dat educatie over AI in eigen handen neemt: van 38% naar 53%. Daarnaast is er een lichte stijging in de trainingen die hun organisatie aanbiedt, met 16% in 2024 naar 27% in 2025. Ik verwacht niet dat AI op grote schaal mensen zal vervangen, maar degenen die nu niet investeren in het verbeteren van hun AI-vaardigheden, lopen het risico achterop te raken ten opzichte van degenen die dat wel doen.”