Rijksoverheid demonstreert operationeel quantumnetwerk

De opkomst van quantumcomputers, die in staat zijn om complexe wiskundige problemen exponentieel sneller op te lossen dan traditionele computers, vormt een potentiële bedreiging voor de huidige encryptiemethoden. Systemen zoals RSA, die de basis vormen van veel internetbeveiliging en digitale handtekeningen, zouden door quantumcomputers in minuten gekraakt kunnen worden, waar traditionele computers er miljoenen jaren over zouden doen. Dit creëert het gevaarlijke "store now, decrypt later" scenario, waarbij gevoelige informatie nu wordt onderschept en opgeslagen, in afwachting van toekomstige quantumtechnologieën om de versleuteling te breken. Medische dossiers, staatsgeheimen en financiële gegevens kunnen hierdoor in de toekomst kwetsbaar zijn. De Europese Commissie heeft dan ook in haar routekaart aangegeven dat een quantumveilige digitale toekomst van cruciaal belang is.

Nederlandse oplossing: PQC en QKD

Nederland pakt deze uitdaging aan met een tweeledige aanpak:

• Post-Quantum Cryptografie (PQC): Dit is een nieuwe generatie cryptografie die gebaseerd is op wiskundige problemen die naar verwachting ook voor quantumcomputers onoplosbaar zijn. Het programma 'Quantumveilige Cryptografie Rijk' van de Nederlandse overheid werkt actief aan hulpmiddelen om de risico's van quantumtechnologie op cryptografie tijdig te beheersen.
• Quantum Key Distribution (QKD): Als aanvullende maatregel biedt QKD een unieke manier om cryptografische sleutels veilig te delen tussen twee partijen. Het bijzondere van QKD is dat elke poging tot afluisteren direct wordt gedetecteerd, waardoor verzender en ontvanger de verbinding onmiddellijk kunnen verbreken. Dit voorkomt dat sleutels onopgemerkt worden gekopieerd of onderschept.

Live demonstratie tijdens pre-NAVO evenement

Tijdens het 'Securing the Future' pre-NAVO-evenement lieten de ministeries van Buitenlandse Zaken en Justitie en Veiligheid zien dat quantumveilige communicatie niet langer toekomstmuziek is. In een proefproject, opgezet om de ministeries veilig te houden in het quantumtijdperk, werd een operationeel quantumnetwerk met succes gedemonstreerd. Hierbij werd specifiek gekeken naar de complementaire werking van QKD en PQC in de praktijk, met onder andere casussen van het Ministerie van Buitenlandse Zaken.

Dit proefproject is een gezamenlijk initiatief van diverse ministeries, waaronder Justitie en Veiligheid en Buitenlandse Zaken, in samenwerking met partners zoals Quantum Delta, Q*Bird, RINIS, Sogeti, de Justitiële ICT Organisatie en Eurofiber. Deze samenwerking benadrukt de Nederlandse aanpak om expertise uit overheid, wetenschap en bedrijfsleven te bundelen.

Quantumveiligheid

De demonstratie in aanloop naar de NAVO-top toont aan dat Nederland klaar is om het goede voorbeeld te geven op het gebied van cryptografische weerbaarheid. Door gerichte investeringen in onderzoek en testen van quantumtechnologie, en het opbouwen van hechte samenwerkingen, werkt Nederland aan een digitale infrastructuur die ook voor toekomstige generaties veilig blijft.

De urgentie is duidelijk: zodra quantumcomputers over enkele jaren echt doorbreken, moeten alle overheidsnetwerken en -systemen quantumveilig zijn. Dit vereist een snelle overstap naar Post-Quantum Cryptografie en gerichte investeringen in technologieën zoals Quantum Key Distribution. Nederland onderstreept hiermee het belang om nu al te handelen en te bepalen welke gegevens beschermd moeten worden tegen toekomstige ontcijfering. Wat vandaag veilig lijkt, kan morgen immers open en bloot op straat liggen.