EuroStack eist harde criteria voor 'echte' digitale soevereiniteit
Het Europese industriële initiatief EuroStack slaat alarm over de toenemende digitale afhankelijkheid van Frankrijk en Europa, en stelt dat deze afhankelijkheid een ernstige economische en geopolitieke kwetsbaarheid vormt. In een nieuw, doorslaggevend voorstel roept de organisatie overheidsinstanties op om strikte en juridisch onderbouwde criteria te hanteren bij aanbestedingen, om zo het fenomeen van 'sovereign washing' – het slechts in naam claimen van soevereiniteit – te stoppen.

Kwetsbaarheid door extraterritoriale wetten
EuroStack waarschuwt dat Europa, ondanks de retoriek over digitale onafhankelijkheid, nog steeds sterk onder invloed staat van extraterritoriale wetgeving, met name de Amerikaanse FISA en CLOUD Act. Deze wetten stellen niet-Europese machten in staat om toegang te eisen tot data die in Europa worden verwerkt, zelfs als die door Europese vestigingen van buitenlandse bedrijven worden beheerd.
Het probleem wordt verergerd doordat Europese overheidsopdrachten, die bedoeld zijn om de eigen economie te stimuleren, onbedoeld de innovatie van buitenlandse concurrenten financieren en hun greep op de Europese markt versterken.
"Het fenomeen van 'sovereign washing' creëert een illusie van controle en veiligheid, terwijl we feitelijk onder invloed blijven van extraterritoriale wetten," aldus EuroStack in hun voorstel.
Twee stappen naar echte soevereiniteit
Om deze kwetsbaarheid te keren, heeft EuroStack een tweestappenplan gepubliceerd, bedoeld om overheidsinkopers te voorzien van eenvoudige en controleerbare criteria. Dit kader moet het mogelijk maken een leverancier met échte soevereiniteit te onderscheiden van een loutere marketingfaçade.
1. Niet-onderhandelbare voorwaarde: juridische controle
De eerste stap is een niet-onderhandelbare eis op het gebied van juridische soevereiniteit: De uiteindelijke moedermaatschappij van de leverancier moet ondubbelzinnig onder Europees recht vallen en vrij zijn van elke beslissende niet-Europese invloed.
Dit criterium zorgt ervoor dat de juridische controle over cruciale diensten en data daadwerkelijk binnen de EU-jurisdictie blijft.
2. Fundamentele garanties: echte autonomie
Nadat aan de juridische voorwaarde is voldaan, wordt de leverancier beoordeeld op een reeks fundamentele garanties die de echte autonomie bevestigen. Hierbij wordt gekeken naar:
- Technologische soevereiniteit: De mate waarin de leverancier onafhankelijk is van niet-Europese technologie.
- Operationele soevereiniteit: De controle over de dagelijkse operaties en beheerprocessen.
- Gegevenssoevereiniteit: Het garanderen dat Europese data beschermd zijn tegen buitenlandse inmenging.
- Economische bijdrage: De bijdrage van de leverancier aan het Europese industriële en technologische ecosysteem.
Geen protectionisme, maar pro-concurrentie
EuroStack verdedigt de voorgestelde aanpak door te stellen dat dit geen protectionisme is, maar een pro-concurrentiestrategie. Het doel is om een veerkrachtige industriële en technologische basis in Europa op te bouwen, wat essentieel is voor de langetermijnconcurrentiekracht van het continent.
De organisatie benadrukt dat de juridische basis voor dit beleid solide is. Het voorstel steunt op de uitzondering voor “essentiële veiligheidsbelangen” die wordt erkend door het internationaal recht. Volgens EuroStack is deze clausule een instrument dat ook door grote internationale partners en concurrenten wordt gebruikt om hun eigen strategische belangen te beschermen.
Het volledige voorstel is gepubliceerd op de website van EuroStack. Met deze duidelijke kaders hoopt het initiatief de Europese aanbestedingspraktijken te revolutioneren en een daadwerkelijke ommekeer te forceren in de strijd om digitale onafhankelijkheid.