Aanpak schijnzelfstandigheid lijkt verkeerde zzp'ers te treffen

Dat blijkt uit een rapport opgesteld door kennisplatform ZiPconomy in samenwerking met ONL voor Ondernemers en HR-tech dienstverlener HeadFirst Group. De groep zzp’ers die producten verkoopt, kromp met 10 procent, van 200.000 naar 180.000. Ook het aantal dienstverleners aan particulieren nam af, van 339.000 naar 328.000 (-3,2 procent). Tegelijkertijd steeg het aandeel zzp’ers dat eigen arbeid levert aan bedrijven (b2b) en jaarlijks minder dan drie opdrachtgevers heeft. Hoewel hun absolute aantal daalde van 279.000 naar 273.000, groeide hun relatieve aandeel binnen de totale zzp-populatie, omdat andere groepen sterker afnamen.

Kritiek op beleid

De zzp’ers die het minst onderwerp zijn van politiek debat – zoals ondernemers die niet concurreren met werknemers op de arbeidsmarkt – blijken het meest te zijn afgenomen. Erik Ziengs, voorzitter van ONL voor Ondernemers: "Ik ben blij dat we voor de derde keer in deze samenstelling een inhoudelijk rapport over de hardwerkende zelfstandig ondernemer kunnen presenteren. Nog te vaak hoor ik in de Haagse discussie ongefundeerde uitspraken en argumenten voorbij komen. Met dit rapport zetten we de feiten op een rijtje, nu is het aan de politiek om op basis van de feiten de juiste beleidskeuzes te maken."

Marion van Happen, CEO HeadFirst Group: "Zzp’ers staan in het middelpunt van het politieke debat over de arbeidsmarkt, maar te vaak wordt gesproken op basis van aannames in plaats van feiten. Ons doel is helder: Kamerleden en beleidsmakers informeren met objectieve cijfers, om hen meer inzicht te geven in de Nederlandse zzp-populatie. Voor visie op de arbeidsmarkt en het maken van de juiste beleidskeuzes, zijn cijfers en feiten cruciaal. Met de publicatie van dit rapport, reiken wij die nogmaals aan.”

Uit het rapport blijkt dat een derde van alle zzp’ers 55 jaar of ouder is, een stijging ten opzichte van 2015, toen dit nog ruim een kwart was. Tegelijkertijd groeide het aandeel jonge zzp’ers (25–34 jaar) met 42 procent in tien jaar. Van de totale groei van zzp’ers in het afgelopen decennium was 59 procent toe te schrijven aan 55-plussers en 26 procent aan ondernemers jonger dan 35 jaar.

Belgisch model

Het rapport biedt ook een blik op de situatie in België, waar een aparte wet en sectorale afspraken de relatie tussen opdrachtgevers en zzp’ers regelen. Deze vergelijking is relevant nu Nederland een nieuwe Zelfstandigenwet overweegt, deels geïnspireerd op het Belgische model. Hugo-Jan Ruts, oprichter van ZiPconomy: “We kijken terug op tien jaar zzp-discussie en analyseren hoe het landschap veranderde sinds het verdwijnen van de VAR. Hoe ontwikkelde de groep zelfstandig ondernemers zich? En hoe verhouden zij zich tot werknemers op het vlak van inkomen, bescherming en positie op de arbeidsmarkt?”

Meer informatie is te vinden in het rapport 'Een decennium zzp-dossier – feiten, cijfers en ontwikkelingen'. Het rapport is gebaseerd op gegevens van het CBS, TNO en Intelligence Group en verschijnt voor de derde keer. De onderzoekers hopen bij te dragen aan een beter geïnformeerd debat over de arbeidsmarkt.