Gaia-X: Danube biedt nieuw tijdperk voor Europese dataspaces

De top in Portugal bracht leiders van Europese instellingen en de tech-industrie samen om de balans op te maken. De consensus is dat de experimentele fase voorbij is. "We gaan van eerste pilot-implementaties naar echte operationele inzet," stelde Ulrich Ahle (foto), CEO van Gaia-X. "Met de Danube-release bewijst Gaia-X dat Europa een vertrouwd, soeverein digitaal ecosysteem kan bouwen dat innovatie mogelijk maakt, terwijl de controle over data en AI stevig in Europese handen blijft."

Van eilandjes naar federatie

De kern van de aankondiging is de Danube-softwareupdate. Waar eerdere versies zich richtten op de basisregels, introduceert versie 3.0 mechanismen om vertrouwen te 'federeren' over verschillende domeinen en landsgrenzen heen.

Christoph Strnadl, CTO van Gaia-X, legt uit dat de nieuwe architectuur het mogelijk maakt om uiteenlopende regelgevingen (compliance regimes) technisch op elkaar aan te sluiten. "We praten niet langer over geïsoleerde compliance-regimes. We maken – voor de eerste keer ooit – een federatie van interoperabele digitale ecosystemen mogelijk," aldus Strnadl.

Foto: Christoph Strnadl, CTO Gaia-X

In de praktijk betekent dit dat Data Space Governance Authorities (DSGA's) hun eigen regels kunnen definiëren via een "Bring Your Own Rules"-principe. Hierdoor kunnen sectoren als de gezondheidszorg, energie of mobiliteit hun specifieke wettelijke vereisten automatiseren binnen de gedeelde infrastructuur.

Soevereiniteit als noodzaak

De noodzaak voor deze infrastructuur werd onderstreept door Thibault Kleiner, directeur Future Networks bij de Europese Commissie (DG CONNECT). Hij benadrukte dat na jaren van wetgeving en standaardisatie, het nu tijd is om op te schalen om de Europese concurrentiekracht en AI-ontwikkeling te stimuleren.

Catherine Jestin, bestuursvoorzitter van Gaia-X en Executive VP Digital bij Airbus, wees op het strategische belang voor de defensie- en luchtvaartindustrie. "Digitale soevereiniteit is het vermogen om je digitale lot in eigen hand te nemen," aldus Jestin. Tijdens de top werden praktijkvoorbeelden getoond zoals Data4NuclearX (nucleaire sector) en DECADE-X (luchtvaart), die het raamwerk nu operationeel inzetten.

Foto: Catherine Jestin, bestuursvoorzitter van Gaia-X en Executive VP Digital bij Airbus

Eerste bedrijven behalen hoogste label

Een tastbaar resultaat van de top was de presentatie van de eerste bedrijven die het Gaia-X Label Level 3 hebben behaald, het hoogste niveau van compliance en soevereiniteit. De primeur gaat naar vijf partijen die oplossingen bieden die volledig in lijn zijn met Europese waarden van openheid en transparantie:

• Cloud Temple
• Thésée DataCenter
• OPIQUAD
• OVHcloud
• Seeweb

Sébastien Lescop, CEO van Cloud Temple, noemde de certificering een mijlpaal: "Met Gaia-X hebben we nu een concreet, gezamenlijk ontwikkeld raamwerk dat instellingen, providers en vooral gebruikers samenbrengt."

Foto: Sébastien Lescop, CEO Cloud Temple

Internationale uitbreiding: Canada

Hoewel de focus op Europa ligt, kijkt Gaia-X ook over de grenzen. Tijdens de summit werd de oprichting van de Gaia-X Hub Digital Trust Canada (DTC) aangekondigd, een stap om de standaarden voor datasoevereiniteit ook internationaal te verankeren.

Door: Witold Kepinski