IT-professionals maken zich steeds meer zorgen over AI-gebruik

Met name voor het schrijven en documenteren van teksten (+114 procent), het genereren van nieuwe ideeën (+73 procent) en het zoeken naar informatie (+43 procent) wordt AI steeds vaker ingezet. Toch geven respondenten aan dat ze op andere gebieden graag meer gebruik zouden maken van AI, maar dat ze hierin worden beperkt door een gebrek aan duidelijk beleid binnen hun organisaties. Bijna de helft (44 procent) van de ondervraagden ervaart dit als een belemmering, met name op ethisch vlak.

“Ze lopen vast op het gebrek aan duidelijke kaders voor verantwoord gebruik, denk aan privacy, datakwaliteit, bias, aansprakelijkheid, transparantie én de impact van AI op menselijk vakmanschap en klimaat”, aldus Simone van Erp, CPO en Head of AI innovation van Team Rockstars IT. 

Onrealistische verwachtingen en druk

Hoewel veel bedrijven nog bezig zijn met het ontwikkelen van AI-beleid, blijkt uit het onderzoek dat managers de mogelijkheden van AI vaak overschatten. Dit leidt tot de verwachting dat werk sneller moet worden uitgevoerd, “omdat AI het toch kan”. Volgens de respondenten resulteert dit in extra druk, verwarring en vermoeidheid.

Daarnaast is er weinig aandacht voor de milieueffecten van AI. Het energieverbruik van datacenters zal naar verwachting binnenkort verdubbelen en goed zijn voor 3 procent van het wereldwijde energieverbruik. Toch geeft 65 procent van de respondenten aan dat dit onderwerp binnen hun organisatie niet of nauwelijks aan bod komt.

Onzekerheid over baanzekerheid, maar ook kansen

De grootste zorg onder IT-professionals betreft hun eigen toekomstperspectief. Het aantal mensen dat twijfelt aan de continuïteit van hun werk is in zes maanden tijd met 23 procent gestegen. Tegelijkertijd zien ze AI vooral als een kans: 92 procent beschouwt de technologie eerder als een mogelijkheid dan als een bedreiging.

Uit het rapport blijkt dat training een belangrijke rol speelt. Medewerkers die de afgelopen zes maanden een AI-training hebben gevolgd, ervaren een stijging in werkgeluk (+0,32), terwijl het werkgeluk bij collega’s zonder training juist daalde (–0,23).

Dubbel beeld

“De cijfers laten een dubbel beeld zien”,  aldus Van Erp. “AI verhoogt productiviteit en autonomie, maar zonder duidelijke richtlijnen en training kan het tegelijkertijd zorgen voor stress, onzekerheid en kwaliteitsverlies. De échte uitdaging is om AI mensgericht in te zetten en teams niet te laten verdrinken in de snelheid van de technologie.”

Het rapport doet verschillende voorstellen om AI verantwoord in te zetten, waaronder:

• Het opstellen van een AI-trainingsprogramma voor alle functieniveaus.
• Het instellen van een ethische commissie die toeziet op privacy, vooroordelen en milieueffecten, en praktische belemmeringen wegneemt.
• Strategische personeelsplanning om rollen aan te passen en nieuwe vaardigheden te ontwikkelen.
• Het stimuleren van fysieke samenwerking om te voorkomen dat medewerkers AI boven collega’s verkiezen.
• Het inzetten van AI-coaches en interne experts om praktische toepassingen te ondersteunen.

Team Rockstars IT publiceert om de twee maanden een nieuw whitepaper binnen de serie AI: From Chaos to Clarity en opent dit jaar voor het eerst de AI & Happiness Survey voor organisaties buiten Team Rockstars IT.