NFD: het geboortebewijs van data

In onze digitale wereld ontbreekt zo’n mechanisme. We creëren elke seconde nieuwe data, maar zelden is duidelijk wie haar op de wereld heeft gezet. Wie de ouder was, welke omstandigheden golden, welke systemen of mensen betrokken waren. En net als bij kinderen zonder geregistreerde ouders, ontstaat weesdata: datasets zonder herkomst, zonder context, zonder identiteit. Een groeiende afvalberg die ons administratief én maatschappelijk in de problemen brengt. (Zie mijn eerdere blog Weesdata.)

DigiCorp Labs introduceert hier een fundamenteel nieuw concept: de Non-Fungible Data Entry (NFD). Niet een token, niet een dataset — maar het digitale geboortebewijs van data.

Een digitale geboorteakte

Een NFD wordt aangemaakt op het exacte moment dat nieuwe data ontstaat. Het legt cryptografisch de relatie vast tussen die data en haar bron: een mens, een medewerker, een functionaris of een systeem. Dat moment wordt – net als de geboorte van een pasgeboren kind – bevestigd en gesigneerd door een “digitale arts” en vervolgens onuitwisbaar geregistreerd.

De metadata van die “geboorte”:

• Wie was aanwezig?
• Welke fysieke of digitale entiteit creëerde de data?
• Wat was het tijdstip en de context?
• Welke rechten, eisen of voorwaarden zijn eraan gekoppeld?

Deze geboorteakte wordt encrypt vastgelegd in een blockchain: een onveranderbaar digitaal bevolkingsregister. Waar papieren registers nog steeds per ongeluk verloren kunnen gaan, kan deze digitale herkomst nooit meer verdwijnen of gemanipuleerd worden. Daarmee introduceren we iets dat de digitale wereld decennia heeft gemist: data met een gegarandeerde oorsprong.

Een oplossing die nergens bestond

Tot afgelopen jaar was dit concept technologisch onmogelijk. Tijdens een door DigiCorp Labs uitgevoerde proof-of-concept rond NFT’s bij Shell Global IT ontstond de vraag: Hoe registreren we “golden data” zó dat we de bron later kunnen herleiden? Niet in een database, niet in een applicatie, niet in een SharePoint-map of een archief — maar op een manier die onafhankelijk, publiek en controleerbaar is. Daaruit werd de NFD geboren.

Er bleek geen bestaand patent te zijn. DigiCorp Labs heeft dat patent aangevraagd en inmiddels toegewezen gekregen. Deze innovatie was één van de belangrijke redenen waarom DigiCorp Labs dit jaar de Nationale Innovatieprijs 2025 heeft gewonnen. Dit is dus geen conceptuele toepassing uit een whitepaper, maar werkende techniek, reeds geïmplementeerd bij klanten.

• De DGMV ICT Black Box genereert NFD’s en borgt data.
• Hitachi Vantara’s HCP-platform archiveert deze data veilig.
• De blockchain houdt het geboortebewijs onveranderbaar vast.

Geen weesdata meer. Geen digitale vondelingen. Elke dataset heeft ouders — voor altijd.

De stamboom van data

Als we deze denklijn doortrekken ontstaat een fascinerend fenomeen: data-genealogie. Een dataset wordt geregistreerd en ingevoerd in een AI-model. Dat model genereert nieuwe data. Die nieuwe data krijgt een eigen NFD, die aangeeft dat haar “ouder” het AI-model was, en haar “grootouder” de oorspronkelijke dataset. Zo ontstaat een traceerbare stamboom:

• Oorspronkelijke bron
• Verwerker of algoritme
• Nieuwe afgeleide data
• Goedkeurders of toezichthouders

Data wordt niet langer een statisch object dat ergens ronddwaalt. Het wordt een levend ecosysteem, waarbij authenticiteit verifieerbaar blijft, ongeacht hoeveel stappen of generaties volgen. Dat betekent dat compliance, audit, privacy en digitale accountability nu ook kunnen vooruitdenken in plaats van slechts achteraf te reconstrueren.

De digitale burgerlijke stand

Zoals de overheid geboortes, huwelijken en overlijdens registreert, zo kan de blockchain digitale geboortemomenten van data vastleggen. Daarnaast kan ze “huwelijksmomenten” vastleggen wanneer datasets worden gedeeld, of “clearingmomenten” wanneer datasets met wederzijds goedvinden door derden zijn gebruikt en (weer) worden gescheiden en/of vrijgegeven. En het gaat zelfs nog een stap verder.

Niet alleen datasets krijgen een identiteit: ook mensen krijgen een digitale equivalent van hun fysieke bestaan. DigiCorp Labs noemt dit de Digital Validator — een cryptografisch bewijs dat gekoppeld wordt aan biometrie, seed phrases en wallet-technologie. Dat digitale DNA wordt vervolgens verbonden met de NFD’s die een persoon creëert.

Een CFO die een dataset goedkeurt. Een privacy officer die toestemming verleend. Een auditor die mee ondertekent. Een medewerker die informatie invoert. Zoals een zegelring in de warme lak een stempel zet. Elk krijgt een rol in de digitale geboorteakte. Dit gebeurt via de Digital Validator Owner (DVO)-technologie samengebracht in de DGMV ID-Suite: zie Apple Store en Google play store:

• Multi-party consensus bij datavalidatie
• Geavanceerde toegangscontrole
• Non-Fungible Data Entries (NFD’s) als bewijslagen

Waar Web3 ooit NFT’s introduceerde om digitaal eigendom vast te leggen, introduceert DigiCorp Labs iets veel fundamentelers: de geboorte van data zelf.

Waarom dit nodig is — nu

We leven in een tijd waarin data de brandstof is voor AI, digitalisering en geopolitiek. Maar we vertrouwen die data – vaak noodgedwongen – blind. Iedereen herinnert zich het moment waarop ChatGPT “hallucineerde”. Of een deepfake CEO een financiële transactie goedkeurde. Of een dataset “authentiek” leek, maar dat nooit kon worden bewezen. Hoeveel schade kan dat opleveren in defensie, gezondheidszorg of kritische infrastructuur?

Zonder digitale geboorteakte is data altijd verdacht.

Nog erger: data zonder ouders kan volledig nep zijn, zonder dat iemand dat kan aantonen. Eén fout, één gemanipuleerd bestand, één deepfake — en de rest van de digitale keten stort in.

Met de NFD is dat niet meer het geval:

• We weten waar data is ontstaan.
• We weten wie erbij aanwezig was.
• We weten welke voorwaarden golden.
• We weten wie verantwoordelijk is.

De digitale samenleving heeft, net als democratische systemen, drie machten nodig (zie mijn blog digitale trias politica):

• Soevereiniteit — welke entiteit mag op welke wijze data creëren.
• Autonomie — wie data beheert en mag gebruiken.
• Verantwoording — wie verantwoordelijk blijft voor de gevolgen.

De NFD brengt deze drie aan de bron samen.

Van compliance naar accountability.
Van reconstructie naar bewijsvoering.
Van digitale chaos naar soevereiniteit, autonomie en verantwoording.

Een toekomst waarin data volwassen wordt

Stel je een wereld voor waarin elk datapunt wordt geboren zoals jij en ik: met ouders, getuigen en bewijs. Een wereld waarin data kan opgroeien, zich kan voortplanten via AI-modellen, en waarin de volledige stamboom zichtbaar en verifieerbaar blijft — tot in de eeuwigheid.

Geen anonieme datasets meer. Geen weesdata. Geen digitale fraude.

Een wereld waarin digitale informatie niet alleen waardevol is, maar ook betrouwbaar.

Daar werkt DigiCorp Labs aan. En de NFD is de geboorte van die toekomst.

Door: Hans Timmerman (foto)