SAS: Agentic AI wordt in 2026 volwassen

Wereldwijd verschuift de focus van hype naar daadwerkelijke impact, waarbij nieuwe technologieën zoals quantum en AI-agents deze ontwikkeling versnellen. De uitdaging ligt in het verantwoord, schaalbaar en waardevol toepassen van deze innovaties. Nederlandse experts benadrukken dat volwassen datapraktijken, transparante governance en de juiste vaardigheden hierbij cruciaal zijn.

Quantum zet de AI-wedloop op scherp

2026 is naar verwachting het jaar waarin quantum computing voor het eerst strategische invloed krijgt op hoe organisaties AI ontwikkelen en toepassen. De focus verschuift van theoretische mogelijkheden naar software, toepassingen en ‘quantum architecture’. Bedrijven bereiden zich voor op nieuwe vormen van rekenkracht en modellering. Deze ontwikkeling start een wereldwijde innovatie-race die de komende jaren de concurrentiekracht bepaalt.

Accountability als nieuwe standaard voor AI

Door de toenemende investeringsdruk groeit ook de behoefte om de prestaties van AI-projecten concreet te maken. Organisaties worden kritischer op de betrouwbaarheid van modellen en op de risico’s van onnauwkeurige of slecht geïntegreerde AI-oplossingen.

Volgens Rein Mertens, Head of Customer Advisory bij SAS Nederland, wordt 2026 het jaar waarin AI-governance uitgroeit tot een concurrentievoordeel voor organisaties. “Regelgeving, marktvolwassenheid en technologische vooruitgang creëren het momentum waarin volwassen governance direct bijdraagt aan rendement van AI,” zegt hij. Nieuwe Europese voorstellen, zoals de Digital Omnibus, die digitale wetgeving rondom data en AI vereenvoudigt en versnelt, versterken deze ontwikkeling door regels verder te harmoniseren.

Agentic AI groeit door naar de dagelijkse praktijk

Organisaties verschuiven van experimenteren naar structurele inzet van agentic AI, systemen die zelfstandig taken uitvoeren, leren en beslissingen nemen. Dit verschuift de rol van de CIO naar die van integrator van mens-machine-ecosystemen en heeft impact op HR-processen en operationele workflows.

Véronique van Vlasselaer, Analytics & AI Lead bij SAS, ziet dat de daadwerkelijke waarde van deze technologie pas zichtbaar wordt als de datafundering klopt. “Regelgeving is geen rem op innovatie. De echte rem ontstaat wanneer data niet AI-ready is. Organisaties die investeren in datakwaliteit en transparantie halen de meeste waarde uit agentic AI,” zegt zij. De grootste winst ligt volgens haar in het koppelen van LLM’s en AI-agents aan bedrijfsdata, bijvoorbeeld voor betere prognoses, voorraadoptimalisatie en klantprocessen.

Infrastructuur en energie bepalen de mogelijkheden

De snelle groei van AI leidt tot toenemende druk op datacenters en energievoorzieningen, wat de schaalbaarheid van modellen en toepassingen begrenst. Parallel daaraan willen organisaties meer controle over data, modellen en compliance. Daardoor winnen hybride en ‘sovereign’ AI-architecturen terrein. Beide ontwikkelingen maken duidelijk dat een stevig fundament nodig is om AI verantwoord op te schalen.

Data: van knelpunt naar strategische waarde

Data blijft het bepalende element voor succesvolle AI. Waar synthetische data mogelijkheden biedt om privacy beperkingen en schaalproblemen te omzeilen, ontstaat de echte waarde door interne en klantdata beter te benutten. Véronique ziet dat hier nog veel potentieel ligt. “Veel organisaties staan nog maar aan het begin van de manier waarop data strategische processen kunnen versterken, zoals verkoopvooruitzichten, risico-inschattingen en voorraadbeheer. Tegelijkertijd is AI-geletterdheid nog laag, wat zowel risico’s als kansen oplevert.”

Naar volwassen, verantwoord en waardevol AI-gebruik

Met de versnelling van quantum technologie en snelle ontwikkeling van agentic AI neemt de noodzaak om fundamenten op orde te brengen verder toe. De voorspellingen schetsen een jaar waarin AI meer verantwoordelijkheid krijgt en organisaties bewuster kiezen hoe en waar zij deze technologie inzetten. Bedrijven die hun datakwaliteit, governance en infrastructuur op orde brengen, creëren een stevige basis voor een duurzaam rendement. In een markt die steeds minder geduld heeft met projecten zonder concrete resultaten, maken organisatie daar het verschil, zowel op de korte als op de lange termijn.

Meer internationale voorspellingen en sectorinzichten zijn hier te vinden.