Gaia-X: Voor kerncentrales is de Amerikaanse cloud geen optie

De 10 procent-regel

De discussie werd aangezwengeld door een kritische vraag van journalist Paul Kunert (The Register), die opmerkte dat Amerikaanse hyperscalers sinds de start van Gaia-X in 2019 hun grip op de Europese markt alleen maar hebben verstevigd.

Ulrich Ahle (foto), CEO van Gaia-X, was realistisch in zijn antwoord. Hij gaf toe dat voor "90 procent van de markt" de diensten van Amerikaanse aanbieders prima voldoen. Maar voor de overige 10 procent – de markt voor data met de hoogste beveiligingseisen – is Europese soevereiniteit geen luxe, maar een juridische noodzaak. "Dit hoogste niveau van soevereiniteit kan voor Europese eindklanten alleen worden geleverd door providers met hun hoofdkantoor in Europa," stelde Ahle onomwonden.

De 'Cloud Act' Barrière

De kern van het probleem blijft de Amerikaanse Cloud Act. Ahle legde uit dat zelfs als een Amerikaans bedrijf zijn datacenters in Europa heeft en Europese werknemers in dienst heeft, zij nog steeds onderworpen zijn aan Amerikaanse wetgeving. Hierdoor kunnen zij nooit het zogenaamde "Gaia-X Level 3" label verkrijgen, dat immuniteit tegen niet-Europese wetgeving vereist.Ahle illustreerde dit met een concreet voorbeeld: het project "Data for Nuclear X" van het Franse energiebedrijf EDF. Voor de bouw van zes nieuwe kerncentrales moet data worden gedeeld met 2.500 partners. "Dit project vereist het hoogste niveau van soevereiniteit," aldus Ahle. "EDF vertelt ons: voor dit soort toepassingen is het gewoon niet goed genoeg als Microsoft of Google het doet."

Chips en Backdoors

Christoph Strnadl, CTO van Gaia-X, voegde een scherpe technische waarschuwing toe aan het juridische verhaal. Hij benadrukte dat soevereiniteit verder gaat dan alleen wetgeving; het gaat ook over hardware en code. "Als je één enkel stukje buitenlandse technologie gebruikt – of dat nu code is of chips – en die hebben backdoors, dan ben je er geweest," waarschuwde Strnadl. "Voor nucleaire centrales wil ik eerlijk gezegd niet dat iemand toegang heeft tot die dataset.".

Strnadl introduceerde ook de nieuwe "Sovereignty Cloud Index" van de Europese Commissie, een schaal van 0 tot 1 waarmee organisaties kunnen berekenen hoeveel soevereiniteit ze daadwerkelijk nodig hebben. Hij stelde dat soevereiniteit een prijs heeft en dat gebruikers moeten kiezen: voor de notulen van een cocktailparty heb je geen 100% soevereiniteit nodig, maar voor staatsgeheimen wel.

Mythe van Amerikaanse dominantie

Tot slot rekende Strnadl af met het gerucht dat Amerikaanse bedrijven de Gaia-X werkgroepen zouden overspoelen en de regels zouden dicteren. "Dat is gewoon niet waar. Mijn team is aanwezig bij elke vergadering. Als we kijken naar de notulen van de afgelopen vijf jaar, is dat nooit gebeurd," aldus de CTO.

Hoewel Amerikaanse bedrijven lid zijn van de werkgroepen, worden de strategische beslissingen en de goedkeuring van beveiligingsniveaus uitsluitend genomen door de Raad van Bestuur, die volledig bestaat uit vertegenwoordigers van organisaties met een Europees hoofdkantoor.

De boodschap uit Porto is duidelijk: Europa zoekt geen totale isolatie, maar een model van coëxistentie waarin voor de meest vitale infrastructuur de deur voor buitenlandse pottenkijkers definitief op slot gaat.