Strand Consult: gebruik Chinese telecom-infrastructuur is veiligheidskwestie
Het beleidsdebat over Chinese infrastructuur is fundamenteel geen handelskwestie, maar een zaak van nationale en digitale veiligheid. Dat stelt onderzoeksgroep Strand Consult in een nieuwe analyse. De risico's van het gebruik van niet-vertrouwde leveranciers, zoals Huawei en ZTE, zijn volgens het bureau zo groot dat ze de strategische autonomie en weerbaarheid van moderne samenlevingen, inclusief de NAVO, bedreigen.
Strand Consult, dat gespecialiseerd is in de telecommunicatiesector, wijst erop dat 5G-netwerken de ruggengraat vormen van kritieke maatschappelijke functies, zoals energienetten, waterbeheer, en transportlogistiek. De veiligheid van de leveranciers moet daarom in een bredere context dan alleen privacy worden bekeken, aldus Strand Consult.
Wereldwijde actie en de EU 5G toolbox
De zorgen hebben geleid tot wereldwijde actie. Sinds Australië in 2012 als eerste land Chinese apparatuur in mobiele netwerken beperkte, zijn landen als de VS, het VK, België, Canada, Frankrijk, en verschillende Noord- en Oost-Europese landen gevolgd.
De Europese Unie heeft hierop gereageerd met de EU 5G Toolbox (2020), een gecoördineerde risicobeoordeling. Hoewel alle 27 lidstaten hebben beloofd de Toolbox volledig te implementeren, waaronder strategische (niet-technische) en technische maatregelen, hadden per juni 2023 slechts elf lidstaten daadwerkelijk maatregelen genomen om leveranciers met een hoog risico uit te sluiten. Dit betekent in de praktijk een geleidelijke uitfasering van Huawei en ZTE uit Europese mobiele netwerken.
Financiële hulp afhankelijk van compliance
De EU gebruikt nu ook haar financiële steun om compliance af te dwingen. Voor het ontvangen van EU-steun voor de opbouw van telecominfrastructuur – zowel voor lidstaten als voor kandidaat-landen in de Balkan en daarbuiten (via Global Gateway) – geldt de eis dat projecten bijdragen aan de naleving van de digitale normen, inclusief de beveiligingseisen van de 5G Toolbox.
Dit bevestigt dat de keuze voor netwerkapparatuur een harde voorwaarde is voor toegang tot EU-kapitaal en politieke integratie. Een recent rapport van de Europese Commissie (4 november 2025) bekritiseerde bijvoorbeeld Oekraïne voor het verlenen van een licentie aan een 'high-risk supplier' voor een 5G-pilotproject, wat risico's voor kritieke infrastructuur oplevert.
Geopolitieke realiteit
Strand Consult benadrukt dat de geopolitieke situatie snel is veranderd. De banden van China met Rusland, Iran en Noord-Korea, en de betrokkenheid van met de Chinese overheid geaffilieerde hackers bij het aanvallen van kritieke infrastructuur, tonen aan dat de inzet van deze apparatuur een direct veiligheidsrisico vormt voor westerse democratieën en de NAVO.
Volgens Strand Consult zullen operators die apparatuur van Huawei en ZTE gebruiken, waarschijnlijk niet voldoen aan de beveiligingseisen die worden gesteld door de 32 NAVO-landen en hun bondgenoten.
