Michiel Valk, CIO Essent: ‘We drijven de digitale energie business’

Gelijkwaardigheid tekent tegenwoordig de relatie tussen IT en business, benadrukt Valk. “We denken niet alleen met de business mee, maar moeten ook zelf met ideeën komen. We trekken hierin gelijkwaardig op afdelingen zoals marketing en operations, maar ook met de Board. ‘We drive the digital energy business’ is eigenlijk onze lijfspreuk geworden.”

In feite zie je deze ontwikkeling in elke sector, schetst de Essent-CIO. In telecom en HR, bij banken, retail, et cetera. Digitale kanalen, digitale oplossingen zijn integraal met klantprocessen en proposities verweven. “Interne en externe digitalisering lopen gelijk op bij ons. Oplossingen die wij klanten bieden, ontwikkelen we waar relevant door voor onze medewerkers. En intern gerichte oplossingen, zoals voor call center agents, kunnen we soms weer doorontwikkelen voor onze klanten.”

Betaalbaarheid ‘top of mind’

Hoewel de energiesector voor enorme uitdagingen staat - zoals energietransitie en verduurzaming - is bij de particuliere en mkb-klanten van Essent betaalbaarheid echt top of mind, merkt de CIO: hoe houden we de rekening betaalbaar? “Daar krijgen we via call centers en ook digitaal heel veel vragen over. We willen onze klanten helpen om de volgende stap in de energietransitie te zetten, maar wel op betaalbare wijze. Het moet voor iedereen op de juiste manier toegankelijk zijn.”

Hier kan digitalisering in toenemende mate het verschil maken, meent Valk. Bijvoorbeeld door het aanbieden van de juiste energie-inzichten. “Dat zijn we verder aan het verfijnen, onder meer met uurinzichten. Verder voeren we pilots uit waarbij we herkennen welke apparaten op welke momenten (te) veel energie vragen. Misschien laadt iemand de elektrische auto op het verkeerde moment op. Of een koelkast verbruikt te veel energie.”

Elk huishouden krijgt daarbij steeds meer advies op maat. Bij het ene huishouden kan het gasverbruik te hoog zijn voor het type woning en huishouden. Misschien is isoleren dan een optie. Het andere huishouden heeft zonnepanelen, het derde een elektrische auto. “Daarom proberen we per klant op basis van data die we bijvoorbeeld via slimme meters verkrijgen, een advies op maat te geven. Om energie te besparen, maar ook om op het juiste moment energie te gebruiken. Privacy van klanten staat daarbij overigens altijd voorop.”

Hogere versnelling

De snelle prijsveranderingen als gevolg van de oorlog in Oekraïne vanaf februari 2022 zorgden er ook voor dat de IT-afdeling van Essent in een hogere versnelling moest. Het gebruik van de Essent-app vertienvoudigde van twee miljoen bezoekers per maand naar 20 miljoen. Dat stelt hele andere eisen aan je IT-landschap, zo bleek.

“In de beginfase hadden we er best wel moeite mee om onze app in de lucht te houden. Als er een uitzending was over wat met je energiecontract te doen, hadden we die avond een probleem om de app bereikbaar te houden. In vier maanden tijd hebben we een compleet nieuw cloudgebaseerd platform opgezet dat veel flexibeler en schaalbaarder is in het geven van inzichten op energiegebied. We kunnen nu probleemloos met de voor nu voorspelde aantallen onze dienstverlening blijven garanderen.”

Valk stelt dan ook trots te zijn op hoe de IT-afdeling hierin heeft geschakeld. Uiteindelijk werd het zelfs de case die is ingebracht bij zijn nominatie als CIO of the Year 2023. “Dit heb ik natuurlijk niet alleen bereikt”, benadrukt hij. “Ik ben dan wel het uithangbord, maar we hebben dit in feite met de hele IT-organisatie behaald. Die case waar ik het net over had, maar ook de hele digitalisering van de organisatie.”

Risico verlagen

Essent gebruikt de groeiende hoeveelheden data waar het over beschikt ook intern. Bijvoorbeeld om het energie-inkoopbeleid te optimaliseren. “We zitten in een hele volatiele markt, ook door de groei van het aanbod van duurzame energie en de energietransitie”, stelt Valk. “Op basis van onze klantprofielen proberen we dan ook zo optimaal mogelijk in te kopen, zodat we het risico zo laag mogelijk houden voor de klant.”

Als onderdeel van de E.ON Groep leert Essent hierbij ook veel van collega’s uit de andere landen. Sommige collega’s zijn verder met batterijen, of met toepassingen voor elektrische auto’s. “We wisselen niet zozeer data of inzichten uit met collega-energieleveranciers. Wel werken we samen met EDSN, dat ervoor zorgt dat de energiemarkt altijd beschikt over de juiste energiedata – onder meer belangrijk in het kader van de energietransitie. We hebben dan ook wel standaard afspraken over welke data die we via smart meters uitleven, sectorbreed gebruiken.”

Voorspellen met data

Met al die data probeert Essent zo goed mogelijk te voorspellen wat de prijzen voor gas en elektriciteit doen. Over een paar uur, maar ook voor de langere termijn. Dan nog blijven er onzekerheden, benadrukt Valk. “Niemand had de oorlog in Oekraïne en de enorme en structurele impact op de gasprijs kunnen voorspellen. Inmiddels is de gasprijs weer laag, maar dat soort onzekerheden maken het voorspellen altijd wat lastig. Ook moeten we rekening houden met overheid en politiek. Denk aan het invoeren en of weer wegvallen van compensatiemaatregelen en prijsplafonds.”

Met behulp van AI-toepassingen en ervaring zoals met opslag van energie in grote batterijen lukt het wel steeds beter om die onzekerheden te beperken. Maar tegelijkertijd neemt de volatiliteit toe, als gevolg van duurzame energiebronnen, onzekere weersomstandigheden en geopolitieke ontwikkelingen. Valk hierover: “Deze maand was het bijvoorbeeld veel warmer dan verwacht. Het blijft dus een markt met een enorme dynamiek. Onzekerheid in de prijsstelling kun je dus ook met toenemende digitalisering niet wegnemen.”

Cybersecurity-vraagstukken

Ook cybersecurity-vraagstukken zijn ‘top of mind’ bij Essent. De netbeheerders – Enexis, Alliander, Stedin – zijn verantwoordelijk voor wat onder vitale infrastructuur valt. Zij moeten ervoor zorgen dat de stroom altijd op zijn bestemming geraakt. Organisaties zoals Essent zijn de retailorganisaties die energie verkopen. “Geen vitale infrastructuur weliswaar, maar onder NIS2 zullen wij ook meer uitgebreide verplichtingen krijgen op gebieden als de meld- en zorgplicht. Daar zijn we ons al op aan het voorbereiden. Als het gaat om compliance, doen we al vrij veel, de basisprocessen zijn al op orde.”

Michiel Valk, Essent: "Onzekerheid in de prijsstelling kun je ook met digitalisering niet wegnemen."

Het aanvalsoppervlak is met de komst van miljoenen slimme meters veel groter geworden. Hoewel de netbeheerders voor die slimme meters verantwoordelijk zijn, krijgen energieleveranciers wel die data van de slimme meters via EDSN binnen. “Daar moeten wij dus zorgvuldig mee om gaan. En wij zetten steeds meer laadpalen neer, die ook connected zijn. Daar zijn we wel direct verantwoordelijk voor. Verder zijn we binnen E.ON bezig met een pilot voor het leveren van home energy management systemen om apparatuur slim aan te sturen. Dat moet je natuurlijk zo veilig mogelijk inregelen, want je wilt niet dat zo’n systeem gehackt wordt.”

IT-roadmap

Cybersecurity, energietransitie, prijsbeleid, verduurzaming: digitalisering zal op al deze gebieden een groeiende rol spelen. Op de IT-roadmap voor de komende jaren staat dan ook onder meer het verder ontkoppelen van de ontwikkeldomeinen, zodat er steeds meer onafhankelijk en sneller ontwikkeld kan worden. “Dat doen we onder meer via domain driven design, zodat er minder complexe afstemming nodig is en daarmee de time to market korter wordt. Verder willen we ons leiderschap in de Typescript-community vergroten. Dat maakt ons ook tot een aantrekkelijker werkgever én stelt ons in staat om snel en slim te ontwikkelen.”

Over aantrekkelijke werkgever gesproken: Essent heeft veel IT’ers in dienst, van engineers en architecten tot ontwikkelaars. Valk gelooft er namelijk in dat wanneer digitalisering onderdeel is van je core business, dat je dat zoveel mogelijk in eigen hand moet houden. “Natuurlijk hebben we een aantal goede, deels lokale partners die ons met externe expertise ondersteunen. Maar we bouwen zelf onze competenties op. Dat betekent dat we ook heel actief werven om onze technology stack verder uit te bouwen.”

Competitieve markt

Die werving is overigens niet gemakkelijk, merkt Valk ook. “Het is een competitieve markt. We plaatsen dan ook niet alleen een vacature, maar zijn veel op conferenties aanwezig waar IT’ers komen, bij hackathons. We laten onze engineers aan het woord via onder meer blogs waar zij mee bezig zijn. En we benadrukken ook de relevantie van wat wij doen op gebieden zoals energietransitie en verduurzaming. Dat slaat aan. Vroeger hadden we misschien een of twee reacties op een vacature, nu kunnen het er ook wel eens 40 zijn.”

En ook heel belangrijk, stelt Valk: Essent haalt IT’ers niet alleen binnen, maar weet ze te behouden. “We bieden iedereen een eigen ontwikkelpad binnen Essent, we hebben een Craft Heroes-programma waarbij we medior software-engineers een jaar lang bij een andere digitale bedrijven laten meekijken om zich verder te ontwikkelen. Zo zetten we een werkomgeving neer waarin mensen het echt leuk vinden om te blijven werken.”