Dagmar Lens, directeur NLdigital: ‘Minder regeldruk, meer investeringen nodig voor BV Nederland’

NLdigital bestaat al ruim 100 jaar en heeft zichzelf in die periode meermaals heruitgevonden. Maar hoe snel als de veranderingen in technologie en geopolitiek nu ook gaan, heruitvinden is momenteel niet aan de orde. Herijken van prioriteiten en richting wel, maar dat is volgens Dagmar Lens een voortdurend proces voor de inmiddels circa 25 medewerkers van het dagelijkse bureau.

“Ook bij NLdigital is het bouwen aan een ecosysteem en het realiseren van maatschappelijke impact belangrijk. We leggen voor en namens onze achterban verbinding met ministeries, toezichthouders en uitvoeringsorganisaties en proberen met verschillende publieke en private stakeholders om zowel de samenleving als de BV Nederland vooruit te helpen vanuit technologieperspectief.”

Geen doorgeefluik

Lens benadrukt dat NLdigital niet een doorgeefluik is voor de wensen van de leden, maar met de leden samenwerkt, leden helpt met duiding van ontwikkelingen en vaak kleinere organisaties die lid zijn ook in praktische zin ondersteunt, bijvoorbeeld als het gaat om HR- en juridische zaken. Daarnaast maakt de vereniging kenbaar richting bijvoorbeeld politiek Den Haag wat de (soms negatieve) impact kan zijn van Nederlandse en (steeds vaker) Europese wetten en regels.

“Als de achterban goed functioneert, heeft de BV Nederland hier profijt bij. Om de concurrentiepositie van Nederland te verbeteren, heb je een hogere productiviteit nodig waar digitale technologie de sleutel voor is, maar ook een stuk innovatie en weerbaarheid. Vele mogelijkheden daartoe liggen in het digitale domein. Om duidelijk te maken wat de IT-sector nodig heeft om deze mogelijkheden tot wasdom te brengen – bijvoorbeeld op het gebied van wet- en regelgeving – is het belangrijk om dit te kunnen vertalen naar stakeholders zoals de overheid. Soms staan bepaalde zaken in wetten en regels de mogelijkheden van digitalisering echt in de weg, beperkt het mogelijkheden voor innovatie of is er een dusdanige investering nodig dat we hiervoor mede naar de overheid kijken. Dan heb je daar het gesprek over. Maar hetzelfde geldt voor het helpen van organisaties met het vertalen van de impact van NIS2 naar hun beleid en IT. Veel organisaties kijken hiervoor echt naar de IT-sector.”

Kortom: niet alleen een vertaalslag vanuit de achterban, maar ook andersom: ophalen uit de samenleving, overheid et cetera, wat er bij hen speelt: om dit dan terug te vertalen naar de achterban. Lens hierover: “Daarbij gaan we ook de discussie aan met relevante partijen, zoals op het gebied van privacy de AP, om te bepalen waarom zij bepaalde zaken op een bepaalde manier aanvliegen. En zo leg je meteen de verbinding met dergelijke partijen. Dus we doen het echt met de leden, met organisaties zoals VNO NCW, met Digital Europa.”

In gezamenlijkheid

Lens ziet zichzelf dan ook als meer dan een ‘caretaker’ - iemand die op de winkel past en uitvoering geeft. De snelheid van veranderingen en het grote belang van de digitale sector vraagt om een organisatie die meer leidinggeeft, meer sturend. Maar, benadrukt Lens, wel altijd in gezamenlijkheid.

“Dus samen met mijn team en met leden als richtinggevend naar de achterban en externe organisaties. Dat betekent voor kleine bedrijven die naar ons toe komen om onze collectieve afspraken te gebruiken, met een HR-vraag etc, hele praktische hulp. Maar we praten ook overkoepelend met partijen in bijvoorbeeld de zorg om te bepalen wat er nou echt nodig is om NIS 2 goed in te voeren, hoe we van elkaar kunnen leren en kunnen helpen om zo snel en efficiënt mogelijk te werken, om de productiviteit te verhogen en administratielasten te beperken.”

Breed actief

NLdigital is actief op een behoorlijk aantal thema’s, van personeel en cybersecurity tot wetgeving en nieuwe technologie zoals AI. Zoals in veel verenigingen doe je dit samen met de leden, vertelt Lens. “Vanuit het bestuur munt je belangrijke thema’s, waaronder ook cybersecurity, waar deze groepen actief in zijn. Verder hebben we marktsegmenten zoals zorg en overheid. Wij als NLdigital orchestreren met de diverse groepen van leden de invulling van dit thema. We proberen het beleid van Den Haag en de EU naar hen te vertalen, een mening hierover te vormen, het standpunt vanuit de IT-sector. Inclusief praktische zaken zoals explainers, checklijsten, stappenplannen et cetera.”

NLdigital merkt dat de snelle geopolitieke ontwikkelingen en de opkomst van technologieën zoals generatieve AI en agentic AI leiden tot een groeiende behoefte aan duiding en context. Dit speelt zowel bij sommige leden als bij organisaties in het bedrijfsleven en de maatschappij. Soms betekent dit ook het bieden van educatie over deze thema’s. Daar zijn we recent mee gestart. Zo hebben we inmiddels educatieve stukken geschreven over digitale autonomie. We schrijven over onderwerpen die ons en onze leden echt bezighouden.

Drie uitdagingen

Vooruitkijkend, ziet Lens op drie vlakken belangrijke uitdagingen voor de digitale sector die echt goed opgepakt dienen te worden: regeldruk, arbeidsmarkttekorten en investeringen. Zo zit de huidige regeldruk innovatie enorm in de weg, merkt de digitale sector. Hetzelfde geldt voor het vergroten van productiviteit en weerbaarheid via digitale innovatie.

“We zijn absoluut niet tegen regels, maar het moet goed uit te voeren zijn, behapbaar zijn voor organisaties zoals in de IT-sector. De dialogen hierover richting Den Haag en Europa zijn ook goed. We maken voortgang, maar we blijven hier voorlopig wel de focus op houden. Zeker gezien de stapeling van wetgeving die er nog aan komt, zoals de NIS2 en CRA.”

Verder is er een arbeidsmarkttekort over de hele linie. Er is meer vraag naar ICT’ers, maar het aanbod groeit niet. Er zijn zelfs steeds minder mensen die kiezen voor een ICT-opleiding. “Dat baart mij echt zorgen, zeker als we naar meer digitale autonomie willen. Je hebt mensen nodig om kennis en kunde op te bouwen.”

Investeren daarin is belangrijk: het derde punt. De overheid investeert volgens NLdigital niet genoeg in technologie, zeker als je dat met het bedrijfsleven vergelijkt. “Het is belangrijk om die investeringen te vergroten, zodat we de hele Nederlandse economie kunnen helpen. Daarom ging het me ook zo aan het hart dat het Groeifonds wordt uitgefaseerd. Met het geld in dit fonds is er veel geïnvesteerd in innovaties en dat heb je nodig voor een goede kenniseconomie.”

Meer op eigen benen

Voor wat betreft het als Nederland of Europa meer op eigen benen staan, is NLdigital heel duidelijk: open waar het kan, beschermen waar het moet. Want ondanks alle problemen die de oorlog in Oekraïne en nu de ontwikkelingen in de VS met zich meebrengen, het zorgt er wel voor dat digitale autonomie nu een boardroomgesprek is.

Lens: “Dat had het eigenlijk altijd al geweest moeten zijn, maar het wordt in ieder geval nu goed op de agenda gezet: waar moet je je data en systemen goed beschermen, zaken op de juiste manier in te richten, waar kun je het risico op een incident wel lopen – wat enorm verschilt tussen bijvoorbeeld een mkb-kantoorautomatiseerder en Defensie. Wij proberen onze achterban hier ook in te helpen, bijvoorbeeld met de eerdergenoemde explainers over digitale autonomie. Als je altijd alleen maar met een Chinese of Amerikaanse hyperscaler hebt gewerkt, welke stappen moet je dan nu zetten en welke vragen moet je jezelf stellen, maar ook je klant?”

Minder regels, meer investeringen

Tot slot hamert Lens nogmaals op de noodzaak om meer en blijvend te werken aan Nederland als digitaal en technologisch kennisland: met minder regeldruk en meer investeringen. “Wij denken dat het minder complex moet en kan met regulering, beter behapbaar moet zijn. Los hiervan is het investeringsniveau in Nederland echt een issue, op meerdere lagen. Dat zie je al bij de investeringen in onderwijs en onderzoek, zoals mbo’s, hbo’s en universiteiten. Vooral de overheid blijft hierin achter. In de Nationale Technologiestrategie staat ook dat Nederland goed is in zaken uitvinden, maar minder in hiervan profiteren. En inderdaad zijn de investeringen om op te schalen en te laten groeien te beperkt.”

Toch blijft Lens graag met het glas half vol naar alle ontwikkelingen kijken. Technologie en digitalisering hebben nog nooit zo hoog op de agenda gestaan: in de boardroom, bij de overheid. Het wordt echt gezien als iets dat impact op iedereen heeft en niet alleen meer iets van IT’ers. “We zijn misschien nog wel in de fase van bewust onbekwaam, maar we zijn ons er in ieder geval bewust van dat het beter kan en kunnen op basis daarvan de juiste keuzes maken. Vanuit NLdigital helpen we graag om de juiste keuzes te maken richting bewuste bekwaamheid.”