Eva Heijblom, BZK: 'Overheid moet sneller kunnen reageren op technologische ontwikkelingen'
Het kabinet presenteerde deze week haar visie op generatieve AI. In deze visie benadrukt het kabinet het belang van het ondernemen van actie met het oog op de mogelijkheden en uitdagingen van deze disruptieve en tegelijk kansrijke technologie. Coördinerend bewindspersoon (demissionair staatssecretaris voor Digitalisering) Alexandra van Huffelen stelde dat de overheid er zo voor wil zorgen dat Nederland kan vasthouden aan zijn waarden én welvaart. AI vormt echter niet de enige kans en uitdaging voor Nederland en de Nederlandse overheid op het gebied van digitalisering. Dat benadrukte Eva Heijblom - directeur-generaal Digitalisering en Overheidsorganisatie bij Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) onlangs in een interview met Dutch IT Leaders.
Heijblom ziet in ieder geval ook grote uitdagingen voor de overheid, zoals het bijhouden van het tempo van technologische ontwikkeling. “Kijk naar generatieve AI", neemt zij als actueel voorbeeld. "De ontwikkelingen op dit gebied gaan heel snel. Den Haag en Brussel willen dat in een wetgevend raamwerk plaatsen, zoals het verplichten van risicoscans door ontwikkelaars van dergelijke AI-toepassingen. Maar het tempo van wet- en regelgeving is langzamer dan dat van technologische ontwikkelingen.”
Beheerst en veilig
Deels is dat logisch. De overheid moeten zaken beheerst en veilig doen vanuit haar rol voor alle burgers en ondernemers. Tegelijkertijd moet de overheid in staat zijn sneller te reageren. “Hiervoor is onder andere de recent door staatssecretaris Van Uffelen voorgestelde rapid response team voor bedoeld: met een groep deskundigen sneller nieuwe technologie te doorgronden, de impact ervan te begrijpen en de rol van de overheid hierin te definiëren. Want met bijvoorbeeld gen-AI werden we toch overvallen en moeten we meer naar de voorkant toe.”
Een andere uitdaging is politiek Den Haag zelf. “De vraag is groot vanuit de politiek. Sinds 2017 is de Rijksoverheid elk jaar met zo’n vijf procent in omvang toegenomen. En nog altijd kunnen we niet alles uitvoeren wat de politiek van ons vraagt. Dat willen we ook neerleggen bij het kabinet: jullie plannen moeten uitvoerbaar zijn. Zodat we goed of zelfs beter kunnen doen wat we moeten. We moeten ook werken aan de kwaliteit van wat we bieden, dus overvraag ons niet. En naast de reguliere, grote programma’s die je goed kunt plannen, blijven er natuurlijk moties en amendementen komen die vragen om extra verandercapaciteit. Die wil je in omvang wel beperken en ik hoop dat de politiek daar ontvankelijk voor is.”
Digitale ambities
Heijblom stelt dat ook BZK behoorlijke digitale ambities heeft. Om die te realiseren, wil zij met haar DG vooraleerst structureel het gesprek met de politiek aangaan. “Als zij nieuwe plannen, voornemens et cetera hebben, dan moeten wij hier direct bij betrokken worden. We moeten kijken of het uitvoerbaar is. Dus ook: niet voortdurend maatwerk leveren, maar soms zeggen: dit is de 70-80 procent waar we goede dienstverlening voor kunnen realiseren.”
“Verder denk ik dat we als overheid nog wat beter kunnen worden in ons opdrachtgeverschap, in onze regierol. Ik ben op dat gebied groot voorstander van publiek-private samenwerking, wat gelukkig ook steeds meer van de grond komt. We hebben de private sector keihard nodig om onze ambities in de praktijk te brengen. We moeten hier tot een goede ‘handshake’ komen. Ook moeten we denk ik niet allemaal zelf het wiel uitvinden. Veel processen die we uitvoeren zijn grotendeels gelijk."
Het interview met Eva Heijblom gemist? Lees het alsnog op Dutch IT Leaders.
Meer over Overheid
Over Martijn Kregting
