Datasoevereiniteit is geen buzzwoord, maar een strategische keuze

1. Datasoevereiniteit is een containerbegrip geworden. Wat verstaat u er zelf onder, en wat is volgens u het verschil met data-autonomie?

"Veel mensen gebruiken de term datasoevereiniteit, maar wat ze eigenlijk bedoelen is autonomie. Soevereiniteit gaat over onder welke jurisdictie je data valt: Europese data bij een Europese partij, onder Europese wetgeving. Maar autonomie gaat over de vrijheid om te kunnen switchen: als partij A niet bevalt, moet je naar partij B kunnen gaan. Soeverein zijn is relatief eenvoudig te regelen. Autonomie vraagt om bewuste strategische keuzes."

2. U bent een van de aanjagers van de coalitie Strategische Digitale Autonomie. Waarom is dat nodig?

"We wilden af van het gezeur dat de overheid ‘niets kan’ op IT-gebied. De realiteit is dat er in Nederland al veel goed geregeld is. We leveren als sector al aan ministeries en veiligheidsdiensten. Maar het ontbreekt aan regie, visie en durf. In Zweden en Frankrijk is bij wet geregeld dat gevoelige data lokaal wordt opgeslagen. Waarom kunnen wij dat niet? Met de coalitie zeggen we: begin gewoon. Investeer gericht, stimuleer de markt, en breng publieke en private partijen samen."

3. De NIS2-richtlijn legt strengere eisen op aan organisaties. Wat is de impact voor Intermax en uw klanten?

"Voor ons is NIS2 geen verrassing. We vielen al onder NIS1 en zijn officieel AED (aanbieder essentiële diensten). Maar het helpt ons nu beter uitleggen waarom dit belangrijk is. Veel organisaties realiseren zich niet dat ook de keten waarin zij werken aan de richtlijn moet voldoen. Je kunt nog zo veilig zijn, als je identity management via een partij loopt die elders buiten Europa zit, dan heb je een risico."

4. Hyperscalers domineren de markt. Kunnen Nederlandse providers zoals Intermax, Uniserver, Previder, een serieus alternatief zijn?

"We zijn er nog niet, maar we komen een eind. Op prijs concurreren lukt vaak prima. Maar hyperscalers bieden honderden kant-en-klare services. Daar lopen wij nog op achter. Tegelijk groeit de behoefte aan controle, transparantie en maatwerk. Dat is waar wij het verschil maken. Wij combineren technologie van meerdere vendoren, blijven onafhankelijk en richten ons op kritieke systemen bij zorg en overheid."

5. Wat is uw strategie als het gaat om positionering als soevereine IT-partner?

"We roepen het niet hard van de daken, maar het zit in ons DNA. We bouwen al 30 jaar aan een veilige, betrouwbare IT-omgeving met maximale autonomie. Dat betekent: Europese leveranciers als het kan, meerdere vendoren per stack, geen lock-in, en zoveel mogelijk regie bij de klant. Het is complexer, maar op lange termijn waardevoller. En zeker voor klanten die veiligheid, privacy en continuïteit boven de laagste prijs stellen."

6. Welke stappen zouden overheden kunnen zetten om digitale autonomie in Nederland te versterken?

"De sleutel ligt in twee dingen: wetgeving en inkoopkracht. Regelgeving zoals in Zweden of Frankrijk, waar gevoelige data wettelijk verplicht lokaal moet worden opgeslagen, zet de toon. Daarnaast moet de overheid haar rol als grootste IT-inkoper benutten. Met gerichte, grote aanbestedingen die datasoevereiniteit als eis meenemen, ontstaat er een vliegwieleffect voor de Nederlandse IT-markt. Zelfs een herallocatie van 10% van de cloudbestedingen naar Nederlandse partijen zou al honderden miljoenen vrijmaken voor innovatie, werkgelegenheid en groei van soevereine alternatieven."

Slotwoord: Ludo Baauw laat zien dat datasoevereiniteit geen abstract begrip hoeft te zijn. Het gaat om keuzes. Technologie is er. Wat nodig is, is durf, samenwerking en een overheid die het goede voorbeeld geeft, met duidelijke wetgeving en gerichte aanbestedingskracht als hefboom naar een autonoom digitaal Nederland.

Door: Frans Vertregt