Wouter Hoeffnagel - 01 juli 2025

AI leidt bij groot deel van Nederlanders tot zorgen over gebruik van hun data

Een groot deel van de Nederlandse consumenten begrijpt niet volledig hoe bedrijven hun data gebruiken, terwijl een aanzienlijk percentage zich zorgen maakt over het gebruik van hun gegevens voor het trainen van AI.

AI leidt bij groot deel van Nederlanders tot zorgen over gebruik van hun data image

Dit blijkt uit onderzoek van Usercentrics, een privacy-techbedrijf. Transparantie over dataverzameling en -gebruik wordt door consumenten gezien als de belangrijkste factor om vertrouwen in merken te vergroten, gevolgd door sterke beveiligingsgaranties en de mogelijkheid om gegevensdeling te beheren.

Het rapport "State of Digital Trust", gebaseerd op een enquête onder 10.000 frequente internetgebruikers in Europa en de VS, waaronder 1.000 in Nederland, schetst een beeld van het digitale vertrouwen in een wereld die steeds meer wordt aangestuurd door AI. De Nederlandse cijfers laten zien dat de afname van vertrouwen grotendeels voortkomt uit een groeiend gevoel van commodificatie: bijna twee derde van de Nederlandse consumenten zegt het gevoel te hebben "het product te zijn geworden". Naarmate het bewustzijn toeneemt, verandert ook het gedrag: meer dan de helft van de respondenten geeft aan minder vaak op "alles accepteren" te klikken dan drie jaar geleden.

Bewuster van hun rechten

Hoewel sterk gereguleerde sectoren zoals banken en publieke instellingen relatief meer vertrouwen genieten, is het vertrouwen in sectoren als sociale media, horeca en de auto-industrie aanzienlijk lager. Consumenten zijn zich bewuster van hun rechten onder privacywetgeving, maar slechts 45% vertrouwt erop dat toezichthouders hen daadwerkelijk beschermen en bedrijven verantwoordelijk houden. Bijna een kwart van de Nederlandse consumenten is sceptisch over de vraag of toezichthouders daartoe in staat zijn of het überhaupt willen doen.

Wanneer consumenten het gevoel hebben zelf het product te zijn geworden, kunnen merken die helder communiceren over hoe en waarom zij data gebruiken een diepere vertrouwensband opbouwen en zorgen voor positievere digitale interacties.

'Geen tegenreactie, maar een reset'

“Dit is geen tegenreactie, maar een reset. Te lang werd privacy gezien als een afweging tussen groei en compliance. Als privacy en toestemming geen centrale rol krijgen binnen marketingstrategieën, zeker nu AI zich razendsnel ontwikkelt, riskeren bedrijven het vertrouwen van de consument volledig te verliezen”, aldus Adelina Peltea, CMO bij Usercentrics.

“In het digitale AI-tijdperk is snelheid niet voldoende, verantwoordelijkheid en een user-first aanpak zijn cruciaal. Privacy zal de komende jaren de relatie tussen merk en consument definiëren. Voor bedrijven biedt dit de kans om zich te onderscheiden met transparante, verantwoorde en privacygerichte gebruikerservaringen”, voegt Peltea toe.

Het volledige State of Digital Trust rapport is hier te vinden.

ESET 30/6/2025 t/m 7/7/2025 BW DIC Security Day BW tm 1 juli 2025
DIC Security Day BN + BW tm 1 juli