Witold Kepinski - 05 juli 2025

Veel gemeenten niet klaar voor Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer

Slechts een half jaar voor de inwerkingtreding van de Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer (Wmebv) op 1 januari 2026, voldoet een overgrote meerderheid (97,4%) van de Nederlandse gemeenten nog niet aan de wettelijke eisen voor digitale dienstverlening. Dit blijkt uit onderzoek van bestuurskundig adviesbureau Daadkracht, dat vandaag werd aangeboden aan de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) tijdens het Wmebv congres: 'Bouwen aan (digitale) dienstverlening'.

Veel gemeenten niet klaar voor Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer image

De Wmebv is van groot maatschappelijk belang, aangezien deze duidelijke spelregels vastlegt voor digitale communicatie tussen inwoners, bedrijven en overheden. De wet verplicht alle Nederlandse overheden, inclusief gemeenten, om ten minste één digitaal kanaal per product of dienst in te richten en aan te wijzen, ontvangstbevestigingen te versturen en inwoners te ondersteunen bij digitale communicatie (zorgplicht).

Digitale aanvragen en formele aanwijzing schieten tekort 

Uit het onderzoek van Daadkracht, waarbij 6.840 producten en diensten bij 342 gemeenten werden onderzocht, blijkt dat gemeenten voor 81,8% van de onderzochte producten en diensten wel een digitaal kanaal aanbieden op hun website. Echter, 97,4% van de gemeenten heeft voor één of meer veelbezochte producten en diensten, zoals evenementenvergunningen of geboorteaangiften, géén digitaal kanaal beschikbaar gesteld. Van de digitale aanvragen moet 3,5% nog steeds worden uitgeprint, fysiek ingevuld, ingescand en per e-mail teruggestuurd.

Daarnaast toont het onderzoek aan dat slechts een kleine minderheid van de gemeenten de verplichte formele aanwijzing van digitale kanalen via een aanwijzingsbesluit heeft gepubliceerd. Slechts 6 van de 342 gemeenten (1,8%) hebben een dergelijk besluit gepubliceerd op officielebekendmakingen.nl. Dit besluit is cruciaal om inwoners en bedrijven duidelijkheid te geven over welke digitale kanalen zij veilig kunnen gebruiken voor formele berichten.

Ontvangstbevestigingen en zorgplicht laten te wensen over 

De Wmebv verplicht gemeenten ook om de ontvangst van digitale berichten te bevestigen, zodat burgers en bedrijven weten dat hun bericht is aangekomen en termijnen beginnen te lopen. Uit een steekproef, waarbij via een algemeen contactkanaal een vraag werd gesteld, bleek dat slechts de helft van de gemeenten (51,5%) binnen 10 werkdagen een ontvangstbevestiging verstuurde. Er zijn wel verschillen tussen gemeentegrootte, met grotere gemeenten die vaker een bevestiging sturen (75,0% bij 250.000+ inwoners) dan kleinere gemeenten (48% bij <25.000 inwoners).

Ten slotte is de communicatie over de zorgplicht, die gemeenten verplicht passende ondersteuning te bieden bij alle communicatie met inwoners en bedrijven, beperkt. Het overgrote deel van de gemeenten (81,3%) biedt geen vindbare informatie over de invulling van deze zorgplicht op hun website, en de informatie die wel wordt vermeld is veelal algemeen van aard.

Het onderzoek van Daadkracht, uitgevoerd tussen maart en mei 2025, omvatte deskresearch naar de Wmebv-verplichtingen en online onderzoek naar de aanwezigheid van digitale kanalen, de beantwoording van algemene e-mailadressen/formulieren, en de publicatie van aanwijzingsbesluiten.

ESET 30/6/2025 t/m 7/7/2025 BW
Gartner BN tm 12-11-2025 - 3