Nederlandse werknemers bezorgd over polarisatie op de werkvloer

Dat blijkt uit onderzoek van trainingsinstituut de Baak onder meer dan duizend werkenden. Maatschappelijke thema’s, zoals verkiezingen, klimaat en internationale conflicten, spelen ook een rol op de werkvloer. Vier op de tien werknemers kent de politieke of maatschappelijke opvattingen van hun leidinggevende, meestal door persoonlijke gesprekken (86%), maar ook via uitspraken in vergaderingen (32%), LinkedIn-berichten (6%) of via collega’s (10%).

De zichtbaarheid van deze standpunten leidt tot ongemak. Bijna een kwart van de werknemers vindt het lastig om over internationale conflicten zoals Israël-Palestina en Oekraïne te praten. Meer dan de helft voelt zich niet vrij om te reageren wanneer collega’s maatschappelijke standpunten delen.

Jongere werknemers ervaren meer spanning

Jongere medewerkers (25-44 jaar) zetten zich vaker actief in tegen polarisatie (42%) dan oudere collega’s (33%). Toch ervaren zij juist meer spanning bij gevoelige onderwerpen zoals duurzaamheid, gender en internationale conflicten. Zo vindt 27% van de jongere werknemers het moeilijk als hun politieke opvattingen verschillen van die van hun leidinggevende, tegenover 14% van de werknemers boven de 45.

Een meerderheid van de werknemers vindt dat leidinggevenden onvoldoende handelen bij maatschappelijke verdeeldheid op de werkvloer. Slechts 35% ziet dat hun leidinggevende actief optreedt. Wie wel stappen onderneemt, doet dit vooral door duidelijke communicatie over normen en gedrag (46%), zichtbaar en benaderbaar te zijn (42%) en snel te reageren op meldingen van onveilige situaties (39%).

Het onderzoek toont aan dat polarisatie op de werkvloer een breed gedeeld thema is, met name onder jongere generaties, en dat er behoefte is aan betere begeleiding door leidinggevenden.

'Werk en privé lopen steeds meer door elkaar'

Iris Vrolijks, Programmamanager Maatschappelijk Leiderschap bij de Baak: “Werk en privé lopen steeds meer door elkaar, mede door sociale media. Op LinkedIn delen professionals bijvoorbeeld vaker persoonlijke meningen over maatschappelijke of privéthema’s. We zien uit de resultaten dat werknemers het lastig vinden als een leidinggevende een andere mening heeft. Dat wordt versterkt door de polarisatie die we op sociale media zien. Verschil van inzicht op zich is niet problematisch, maar het wordt een issue als er een wij-zij-cultuur ontstaat zonder ruimte voor genuanceerde gesprekken.”

Vrolijks: “Jongere generaties willen verandering brengen, maar voelen zich sneller geremd door machtsverhoudingen of gevoeligheden. Leiders hebben hier een cruciale rol: zij moeten laten zien dat ieder geluid gehoord mag worden, óók als het schuurt.”

Vrolijks: “Polarisatie voorkomen begint met het zichtbaar maken van een sociaal veilige werkomgeving. Een plek waar je je mag uitspreken. De wil vanuit leiders binnen de organisatie om sociale veiligheid te versterken is er, maar de drempel om in actie te komen is hoog. Werknemers missen leiders die het gesprek aangaan of moeilijke onderwerpen bespreekbaar maken.