nyob klaagt Clearview AI aan wegens privacyschending

Clearview AI doorzoekt het internet en voegt gezichten uit foto’s en video’s toe aan een centrale database. Volgens eigen zeggen bevat deze meer dan 60 miljard afbeeldingen. Klanten van het bedrijf kunnen mensen identificeren door een foto te uploaden, waarna het systeem andere beelden van dezelfde persoon teruggeeft, inclusief bijbehorende links, websitenaams en metadata. Hoewel Clearview AI het systeem vooral als hulpmiddel voor politie en justitie op de markt brengt, bleek uit onderzoek van The New York Times in 2020 dat ook bedrijven als Walmart en Bank of America de technologie gebruikten.

Max Schrems, oprichter van noyb: “Gezichtsherkenning is extreem indringend. Het maakt massasurveillance mogelijk en stelt gebruikers in staat om miljoenen mensen direct te identificeren. Clearview AI heeft een wereldwijde database met foto’s en biometrische gegevens opgebouwd, waarmee mensen binnen seconden herkend kunnen worden. Zo’n macht is zeer zorgwekkend en ondermijnt het idee van een vrije samenleving, waar surveillance de uitzondering zou moeten zijn, niet de regel.”

Eerdere schendingen en boetes

Verschillende Europese toezichthouders, waaronder die in Frankrijk, Griekenland, Italië en Nederland, hebben Clearview AI eerder beboet voor het illegaal verwerken van gegevens van miljoenen Europeanen. De totale boetes bedragen samen ongeveer 100 miljoen euro. Ook de Oostenrijkse toezichthouder oordeelde dat het bedrijf in strijd handelt met de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Ondanks deze uitspraken en verboden heeft Clearview AI de besluiten genegeerd. Alleen in het Verenigd Koninkrijk ging het bedrijf in beroep tegen een boete van de Britse toezichthouder; een definitieve rechterlijke uitspraak daarover staat nog uit. Tot nu toe ontbreekt het Europese toezichthouders aan middelen om de boetes en verboden daadwerkelijk af te dwingen.

Schrems: “Clearview AI lijkt Europese grondrechten gewoon te negeren en spuugt de Europese autoriteiten in het gezicht.”

Strafrechtelijke stap

Naast administratieve boetes onder de AVG voorziet artikel 84 van de verordening ook in strafrechtelijke sancties voor ernstige schendingen. Oostenrijk heeft deze bepaling geïmplementeerd in § 63 van de nationale privacywet. In tegenstelling tot AVG-boetes maakt strafrechtelijke vervolging het mogelijk om niet alleen het bedrijf, maar ook individuele bestuurders aan te pakken. Daarnaast kunnen EU-brede opsporingsmaatregelen worden ingezet. noyb heeft daarom een strafrechtelijke klacht ingediend bij het Openbaar Ministerie in Oostenrijk. Als de aanklacht wordt gehonoreerd, kunnen Clearview AI en zijn leidinggevenden celstraffen riskeren en persoonlijk aansprakelijk worden gesteld, met name bij reizen naar Europa.

Schrems: “We voeren zelfs grensoverschrijdende strafzaken voor gestolen fietsen, dus we hopen dat het OM ook optreedt wanneer de persoonsgegevens van miljarden mensen zijn gestolen – zoals door meerdere autoriteiten is bevestigd.”