TNO is speerpunt in eerste Nederlandse AI-fabriek

De AI-fabriek is opgezet om een krachtig ecosysteem te creëren waarin publieke en private organisaties samenwerken om betrouwbare en verantwoorde AI-oplossingen te realiseren zo meldt TNO. Door het toegankelijker maken van cruciale AI-ontwikkelingstechnologie en -expertise voor Nederlandse en Europese organisaties, moet de innovatiekracht van de regio significant worden vergroot. Het consortium achter de fabriek richt zich tevens op het ontwikkelen van robuuste kaders, instrumenten, richtlijnen en standaarden voor grootschalige, transparante en betrouwbare AI-ontwikkeling.

De locatie van de fabriek is de Niemeyerfabriek in Groningen, een IT-knooppunt dat strategisch is gekozen vanwege de nabijheid van technologische topexpertise, waaronder een TNO-vestiging.

TNO’s expertise

TNO brengt unieke en diepgaande kennis in op het gebied van complexe AI-ontwikkeling. Een belangrijk voorbeeld hiervan is de ontwikkeling van GPT-NL, het eerste Nederlandse Large Language Model dat van de grond af aan is opgebouwd. Deze praktijkervaring op grote schaal maakt TNO de ideale partner voor het Expertisecentrum binnen de AI-fabriek.

De experts van TNO zullen niet alleen algemene ondersteuning en adviesdiensten verlenen, maar zich ook richten op specifieke en cruciale gebieden:

Databeheer en -integratie: Het leggen van de essentiële basis voor interoperabiliteit, samenwerking en de creatie van betrouwbare datasets die nodig zijn voor het trainen van AI-modellen.

AI-ondersteuning en -adviesdiensten: Het ontwerpen, ontwikkelen en testen van AI-modellen voor uiteenlopende sectoren en het opbouwen van vaardigheden en capaciteit bij deelnemende organisaties.

Betrouwbare AI-ontwikkeling: Het opstellen van robuuste kaders, instrumenten en standaarden om te zorgen dat AI-algoritmen worden ontwikkeld in volledige overeenstemming met Europese beginselen en regelgeving.

De expertise van TNO maakt het voor het MKB en andere organisaties gemakkelijker om toegang te krijgen tot geavanceerde technologie en de benodigde vaardigheden op te doen voor het verantwoord gebruik van eigen AI-modellen.

Precompetitief en ecosystem-versterkend

De AI-fabriek zal projecten uitvoeren op een precompetitief niveau, wat inhoudt dat er geen commerciële AI-diensten worden verricht. Het primaire doel is het versterken van de collectieve kennis en ervaring van Nederlandse en Europese bedrijven, kennisinstellingen en overheidsinstanties. Een belangrijke focus is het oplossen van uitdagingen bij de ontwikkeling van grote, diverse en complexe AI-systemen, inclusief sectorspecifieke oplossingen voor onder andere gezondheid, energie, mobiliteit en industrie.

De rol van TNO sluit naadloos aan bij haar eigen visie ‘Verantwoorde AI die werkt’. Binnen de fabriek zullen experts zich inzetten voor het oplossen van knelpunten rondom verantwoordelijkheid, compliance en beveiliging. Dit omvat onderzoek naar hoe generatieve AI betrouwbaar en nauwkeurig kan functioneren in complexe omgevingen en hoe AI op schaal getraind en geïmplementeerd kan worden met aandacht voor cybersecurity en duurzaamheidsaspecten.

Partners en financiering

De AI-fabriek wordt gefinancierd door EuroHPC, Nij Begun en drie Nederlandse ministeries (Economische Zaken, Defensie en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap). Het consortium wordt geleid door de Stichting Nederlandse AI-fabriek en omvat naast TNO (Expertisecentrum) ook SURF (beheer supercomputer), AIC4NL (regisseur AI-ecosystemen) en Samenwerking Noord (regionale verankering). Supercomputertijd zal gelijkelijk worden verdeeld over EuroHPC-calls en Nederlandse projecten die worden geselecteerd via open call-procedures.

Deze gezamenlijke inspanning is cruciaal om de ontwikkeling van soevereine Europese technologieën te bevorderen en de internationale concurrentiepositie van Europa in het AI-ecosysteem te versterken. Door het delen van kennis en het bieden van de juiste infrastructuur en expertise, werkt de AI-fabriek aan de opbouw van Europa’s AI-toekomst.