Centric: Digitale soevereiniteit overheid in gevaar door macht buitenlandse techreuzen
De Nederlandse overheid moet de afhankelijkheid van buitenlandse IT-aanbieders drastisch en versneld terugdringen. De huidige verwevenheid met veelal Amerikaanse techbedrijven maakt Nederland kwetsbaar en ondermijnt de bestuurlijke macht. Dat stelt IT-dienstverlener Centric in een nieuwe visie op digitale soevereiniteit.
Volgens Centric is het niet langer voldoende dat data fysiek in Nederland of Europa worden opgeslagen. "Een datacenter binnen de landsgrenzen biedt schijnveiligheid als de leverancier onder buitenlandse wetgeving valt," aldus het bedrijf.
Incident Internationaal Strafhof
De IT-dienstverlener wijst op een specifiek incident eerder dit jaar (2025) bij het Internationaal Strafhof in Den Haag. Daarbij blokkeerde techgigant Microsoft op last van de Amerikaanse overheid de toegang tot e-mailaccounts van de hoofdaanklager. Volgens Centric toont dit incident onomstotelijk aan dat "geografische en juridische controle" niet genoeg zijn; er is ook "operationele controle" nodig om te voorkomen dat een buitenlandse mogendheid de digitale sleutels in handen heeft.
Autonomie versus soevereiniteit
In de publicatie maakt Centric, dat samenwerkt met cloudspecialist Uniserver, een scherp onderscheid tussen twee veelgebruikte termen:
Digitale autonomie: De vrijheid om zelfstandig keuzes te maken en van leverancier te wisselen (bijvoorbeeld door open standaarden), zonder volledig onafhankelijk te zijn.
Digitale soevereiniteit: De overtreffende trap. Dit betekent volledige zeggenschap over data, infrastructuur en technologie, zonder dat buitenlandse partijen kunnen ingrijpen.
‘Pijnlijke keuzes durven maken’
Centric adviseert bestuurders om niet te streven naar 100% soevereiniteit voor álle systemen, omdat dit onbetaalbaar en onwerkbaar is. Het devies luidt: "Open waar het kan, beschermen waar het moet."
Wel waarschuwt het bedrijf dat de omslag naar meer digitale eigenwaarde pijn gaat doen. "Bestuurders moeten realistisch zijn. Kiezen voor soevereiniteit betekent soms afscheid nemen van populaire software met veel functionaliteiten, ten gunste van veiligere, Europese alternatieven die wellicht duurder zijn of minder opties bieden," aldus de visietekst. Dit vereist leiderschap en investeringen in omscholing van personeel.
Europees ecosysteem
Om de afhankelijkheid te doorbreken, pleit Centric voor een sterker publiek-privaat partnerschap. Samen met Uniserver en andere marktpartijen wil het bedrijf bouwen aan een "soeverein digitaal ecosysteem" binnen Europa, zodat de overheid kritieke processen kan weghalen bij de grote techreuzen zonder in te boeten op stabiliteit.
