Gemeenten stemmen in met collectieve aanpak digitalisering rondom AI, cloud en security

Gemeenten besloten in juni 2025 al om minimaal 80% van hun digitalisering collectief aan te pakken. De focus ligt op de thema’s AI-agents, Cloud en Digitale Veiligheid, evenals de doorsnijdende onderwerpen Digitale Autonomie, Sourcing en Digitaal Vakmanschap. Deze prioriteiten sluiten aan bij de doelstellingen van de NDS.

Peter Snijders, voorzitter van de Commissie Informatiesamenleving, benadrukte tijdens de toelichting dat de NDS en collectivisering onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn: "Voor gemeenten zijn NDS en Collectivisering twee kanten van dezelfde medaille."

Praktische uitwerking

Met de beslissing van de ALV krijgen experts uit de gemeentelijke praktijk het mandaat om ambitieuze, concrete en uitvoerbare plannen uit te werken. Zij bepalen wat landelijk nodig is en waar gemeenten het voortouw kunnen nemen, zoals eerder gebeurde met standaarden als Haven+ en FSC, die de cloudtransitie en gegevensuitwisseling vergemakkelijken.

Belangrijke keuzes over organisatie, financiering en implementatie worden voorbereid in samenwerking met gemeentelijke netwerken en koepelorganisaties, waaronder IMG (Vereniging voor Informatie Managers bij Gemeenten), VDP (Vereniging Directeuren Publieksdiensten) en VGS (Vereniging van Gemeentesecretarissen). De VNG ondersteunt gemeenten bij zorgvuldige besluitvorming, met aandacht voor brede ledenbetrokkenheid en de diverse gemeentelijke praktijk.

Versterking digitale basis

Gemeenten, provincies, waterschappen en het rijk werken vanuit de NDS intensief samen aan digitalisering, met een gedeelde visie en gezamenlijke doelen. Hiermee zetten zij een cruciale stap om Nederland digitaal veilig te houden en goede dienstverlening aan burgers en bedrijven te waarborgen. Gemeenten zijn actief betrokken bij het uitvoeringsprogramma van de NDS en nemen als gelijkwaardige partner regie op digitalisering.

De Informatiebeveiligingsdienst (IBD) van de VNG ondersteunt gemeenten al meer dan tien jaar bij digitale incidenten. Tijdens de ALV benadrukten gemeenten de urgentie van versterking en collectivisering van digitale veiligheid. Zij stemden in met een motie om versneld te beslissen over de doorontwikkeling van bestaande collectieve diensten, zoals IBD en ENSIA, nog voor de inwerkingtreding van de Cyberbeveiligingswet (eind tweede kwartaal 2026).

Door deze instemming kan de VNG met meer urgentie in gesprek gaan met het rijk over structurele financiering voor digitale veiligheid, inclusief continuïteit en doorontwikkeling van IBD en ENSIA.