Nederland scherpt digitale soevereiniteit en veiligheid aan

'1 Overheid' als leidend principe

Centraal in het plan staat het principe van '1 overheid'. Dit houdt in dat burgers en ondernemers eenduidig bediend worden, ongeacht bij welke instantie zij aankloppen. Of het nu gaat om één digitaal loket of één digitale identiteit, de ervaring voor de gebruiker moet uniform en toegankelijk zijn.

"Alleen samen als één overheid versterken we de digitale toekomst," stelt staatssecretaris Eddie van Marum (foto) in het voorwoord. De samenwerking binnen het Meerjarenprogramma Infrastructuur Digitale Overheid (MIDO) moet ervoor zorgen dat ambities, kennis en middelen van het Rijk, gemeenten, provincies en uitvoeringsorganisaties gebundeld worden.

Focus op veiligheid en soevereiniteit

De wereld verandert snel en digitalisering brengt nieuwe risico's met zich mee, zoals spionage, privacy-uitdagingen en kwetsbare infrastructuren. Het plan voor 2026 zet daarom zwaar in op:

• Digitale weerbaarheid: Het beschermen van de vitale digitale systemen tegen dreigingen van buitenaf.
• Digitale soevereiniteit: Het versterken van de eigen regie op data en technologie, om minder afhankelijk te zijn van grote internationale spelers.
  
• Verantwoorde data-uitwisseling: Het verbeteren van de overheidsbrede gegevenshuishouding zodat informatie veilig, efficiënt en herleidbaar kan worden gedeeld tussen instanties.

Waar gaat het geld naartoe?

De financiering van de GDI is verdeeld om zowel de continuïteit als de vooruitgang te waarborgen. Van het totale budget is ongeveer:

• 75% bestemd voor beheer en exploitatie: Dit is nodig voor de beschikbaarheid, continuïteit en beveiliging van bestaande bouwstenen zoals DigiD en MijnOverheid.
• 23% voor doorontwikkeling en vernieuwing: Dit geldt voor functionele verbeteringen en het aanpassen van systemen aan nieuwe wetgeving.
• 2% voor innovatie: Een specifiek budget om nieuwe technieken uit te proberen die later opgeschaald kunnen worden naar de gehele overheid.

Blik op 2030: AI en de Wallet

Het programmeringsplan kijkt verder dan alleen 2026 en sluit aan bij de Meerjarenvisie Digitale Overheid 2025-2030. Belangrijke toekomstige ontwikkelingen zijn onder meer de introductie van EDI-wallets, waarmee burgers veilig en eenvoudig toegang krijgen tot diensten in heel Europa. Ook de opkomst van Artificiële Intelligentie (AI) en cloudtechnologie vraagt om een proactieve houding van de overheid om deze middelen veilig en soeverein in te zetten.

In 2026 zal tevens een nieuwe versie van de Architectuur Digitale Overheid (ADO) verschijnen om deze nieuwste technologische ontwikkelingen een plek te geven in de langetermijnplanning.