Onderzoeksrapport Post Office Horizon IT-systeem onthult omvangrijk menselijk leed

Sinds de uitrol van het Horizon IT-systeem in 1999 door Post Office Counters Limited, een systeem ontwikkeld door Fujitsu (voorheen ICL Pathway Limited), heeft de software herhaaldelijk valse gegevens geproduceerd. Deze "bugs, fouten en defecten" leidden tot onterechte verliezen of winsten in de boekhouding van Post Office-filialen. Ondanks dat zowel Fujitsu als de Post Office op de hoogte waren van deze problemen, handhaafde de Post Office het standpunt dat de gegevens van Horizon altijd accuraat waren, aldus het rapport (PDF).

Rampzalige gevolgen voor honderden levens

Het rapport stelt vast dat tussen 2000 en 2013 de Post Office, in Engeland en Wales, postmasters en anderen aanklaagde op basis van onbetrouwbare Horizon-data. Hierdoor zijn honderden mensen onterecht veroordeeld voor strafbare feiten, en duizenden onterecht verantwoordelijk gehouden voor niet-bestaande tekorten. Deze "volstrekt onaanvaardbaar gedrag" had een desastreuse impact op de levens van de betrokkenen en hun families.

Het menselijke leed is "extreem breed", aldus het rapport. Sommige slachtoffers werden aansprakelijk gesteld voor kleine bedragen, terwijl anderen onterecht werden veroordeeld tot gevangenisstraffen, ernstig ziek werden of failliet gingen. Er zijn meldingen van minstens 13 personen die naar verluidt zelfmoord hebben gepleegd als gevolg van de problemen met Horizon, en ten minste 59 personen die suïcidale gedachten hadden. De stress en zorgen, vaak jarenlang, hebben geleid tot ernstige psychische en psychologische problemen bij veel van de beschuldigden en veroordeelden. Ook directe familieleden, zoals echtgenoten en kinderen, hebben aanzienlijk geleden onder stress, zorgen en verstoring van het gezinsleven.

Compensatieregelingen en aanbevelingen

Na jaren van strijd, onder meer door de "Justice for Subpostmasters Alliance" (JFSA) die in 2009 werd opgericht , werden in 2019 de claims van postmasters erkend in een rechtszaak tegen de Post Office. Later, in 2024, werden honderden veroordelingen nietig verklaard door de Post Office (Horizon System) Offences Act 2024.

Het rapport bekijkt de huidige compensatieregelingen, waaronder de Horizon Shortfall Scheme (HSS), de Overturned Conviction Scheme (OCS)/Horizon Conviction Redress Scheme (HCRS) en de Group Litigation Scheme (GLOS). Hoewel de intentie was om "volledige, eerlijke en snelle" compensatie te bieden , zijn er aanzienlijke vertragingen en blijken veel van de initiële aanbiedingen aan eisers onvoldoende te zijn.

De commissie doet 19 aanbevelingen om de compensatieregelingen te verbeteren, waaronder:

• De regering, het ministerie, de Post Office en Fujitsu moeten uiterlijk 10 oktober 2025 schriftelijk reageren op de aanbevelingen.

  
  

• Een duidelijke openbare verklaring over de betekenis van "volledige en eerlijke financiële compensatie", die gelijkwaardig is aan de hoogste schadevergoedingen die in civiele rechtszaken zouden worden toegekend, met flexibiliteit in uitzonderlijke gevallen.

• Alle beslissingsmakers in de compensatieregelingen moeten deze definitie van "volledig en eerlijk" hanteren.

  
  

• Eisers in de HSS moeten recht hebben op gefinancierd juridisch advies voordat zij een vast bedrag accepteren of een beoordeling van hun claim vragen.

• De aanstelling van een ervaren advocaat in de HSS om te zorgen voor "volledige en eerlijke" eerste aanbiedingen die tijdig worden gedaan.

• Overweging om eisers die een vast bedrag hebben geaccepteerd, de mogelijkheid te geven om in beroep te gaan tegen hun beslissing.

• Het opzetten van een permanente overheidsinstantie die, indien nodig, compensatieregelingen voor personen die door overheidsinstanties zijn benadeeld, kan ontwikkelen en uitvoeren.

• Het ontwikkelen van een proces voor financiële compensatie voor naaste familieleden die ernstige gevolgen hebben ondervonden door hun relatie met de direct getroffen personen.

  
  

• Uiterlijk 31 oktober 2025 moeten het ministerie, Fujitsu en de Post Office een rapport publiceren over een overeengekomen programma voor herstelrecht.

Het rapport benadrukt dat het van vitaal belang is dat deze aanbevelingen zo snel mogelijk worden opgepakt.