Nederland derde in digitale soevereiniteit, maar overheid blijft achter
Nederland heeft de derde plaats behaald in de eerste Digital Sovereignty Index (DSI), gepubliceerd door open source softwarebedrijf Nextcloud. Het land staat achter koploper Finland en Duitsland. Het onderzoek toont echter een opvallende kloof: terwijl Nederlandse burgers en kleine bedrijven sterk inzetten op digitale soevereiniteit, blijft de publieke sector aanzienlijk afhankelijk van big tech.

De index meet de mate waarin landen zelfgehoste samenwerkingstechnologieën gebruiken en heeft de status van digitale soevereiniteit in circa vijftig landen in kaart gebracht. Nederland behaalde een score van 36,32, achter Finland (64,5) en Duitsland (53,85). Het Verenigd Koninkrijk (9,21) en België (7,15) blijven ver achter bij het EU-gemiddelde van 16,31.
Kloof tussen burgers en overheid
Frank Karlitschek, CEO en oprichter van Nextcloud, benadrukt de discrepantie. "Het onderzoek toont een groot bewustzijn in Duitsland en Nederland. Individuen en kleine en middelgrote bedrijven gebruiken zelfgehoste technologieën, die vaak open source zijn. De publieke sector in beide landen is echter nog sterk afhankelijk van big tech," aldus Karlitschek.
Deze afhankelijkheid is volgens de onderzoekers zorgwekkend. Hoogleraar informatica Harald Wehnes van de Universiteit van Würzburg stelt dat de overheid het risico loopt op de lange termijn "buitensporige prijzen te betalen met belastinggeld." Het service-deficit van de EU met de VS voor softwarelicenties en clouddiensten bereikte vorig jaar een record van 148 miljard euro.
Europese landen lopen achter
Frankrijk (25,1), Oostenrijk (20,23) en Zwitserland (23,32) scoren boven het EU-gemiddelde, maar blijven achter bij de leiders. Landen die bekendstaan om hun geavanceerde e-governmentdiensten, zoals de Baltische staten, scoren met scores rond de 17 verrassend genoeg net boven het gemiddelde.
Verschillende Europese landen scoren significant lager dan het EU-gemiddelde, waaronder Noorwegen (6,35), België (7,15), Denemarken (6,5) en Italië (6,49). Volgens Pernille Tranberg, onafhankelijk adviseur op het gebied van data- en AI-ethiek, moet Europa harder werken aan digitale soevereiniteit om privacywaarden te beschermen. "Open standaarden en open source-technologieën worden in deze context steeds belangrijker," aldus Tranberg.
De volledige resultaten van de Digital Sovereignty Index zijn te vinden op dsi.nextcloud.com.