Helft fakeshops adverteert op Google en Meta
Bijna één op de acht (12 procent) online shoppers is de afgelopen twee jaar slachtoffer geworden van een zogenaamde 'fakeshop'. Verontrustend is dat de helft van de onderzochte frauduleuze webwinkels adverteerde op platforms van Google of Meta (Facebook/Instagram). Dit blijkt uit een representatieve Forsa-enquête in opdracht van de Duitse consumentenorganisatie Verbraucherzentrale Bundesverband (vzbv).
De vzbv onderzocht 653 fakeshops waarvoor via hun Fakeshop-Finder een waarschuwing was uitgegeven. De analyse toonde aan dat voor 50 procent van deze sites reclame werd gemaakt via Google of Meta. De vijf meest bereikbare fakeshops genereerden gezamenlijk minstens 134 miljoen advertentie-impressies op de Google-platforms.
Ramona Pop, bestuurslid van de vzbv, noemt het onacceptabel dat fakeshops via advertenties op grote platforms consumenten kunnen oplichten. De exploitanten van de fakeshops hebben hierdoor het potentieel om miljoenen gebruikers te bereiken.
Oproep aan Europa en Berlijn
De vzbv roept de Europese Commissie en de Duitse Bondsregering op om de consumentenrechten bij online winkelen te versterken. Zij benadrukken dat het Europeesrechtelijke Digital Services Act (DSA) grote online platforms verplicht de risico's die hun bedrijfsmodel met zich meebrengt – waaronder frauduleuze advertenties – te herkennen en te verminderen.
Pop stelde dat platforms die geld verdienen met advertenties, zich niet aan hun verantwoordelijkheid mogen onttrekken. Zij eist dat de grote platforms strenger optreden tegen bedrieglijke reclame en dat de Europese Commissie de regels van de DSA consequent handhaaft.
Zorgen over 'Shopping 4.0'
Op de Deutscher Verbrauchertag 2025, waar wetenschappers, politici en consumentenbeschermers discussieerden onder de titel “Shopping 4.0 – Wie betaalt de Prijs?”, kwamen bredere zorgen over online handel aan bod. Punten van zorg waren onder meer manipulatieve ontwerpen (dark patterns), oneerlijk gepersonaliseerde prijzen, verslavende mechanismen en de toenemende aanwezigheid van onveilige of niet-duurzame producten uit derde landen.
Ook de opkomst van ‘Buy now, pay later’-kredieten, die aankopen mogelijk maken voor consumenten die niet liquide zijn, en de verwachte sturing van aankopen door AI-agenten werden genoemd als risicofactoren voor consumenten.
De consumentenorganisaties zagen in 2024 een stijging van 47 procent in klachten over fakeshops ten opzichte van 2023, met meer dan 10.000 meldingen. In de eerste drie kwartalen van 2025 werden al meer dan 8.000 klachten geregistreerd. 70 procent van de consumenten gaf aan in de afgelopen twee jaar een online winkel te zijn tegengekomen die onbetrouwbaar of bedrieglijk leek.