Nederlandse digitale economie vertraagt door achterblijvende infrastructuur

De analyse sluit nauw aan bij de zorgen verder worden uitgediept in het rapport van Peter Wennink. Daarin wordt Nederland opgeroepen tot een “duidelijke koers en directe investeringsbeslissingen” om het verdienvermogen te behouden. De monitor bevestigt dat beeld: de kosten van stilstand lopen snel op.

Digitalisering groeit door, gedreven door AI

De zakelijke uitgaven aan publieke cloud stegen in het derde kwartaal naar 2,7 miljard euro, vijftien procent hoger dan een jaar eerder. Vooral infrastructuurdiensten (IaaS) groeien hard, met een plus van eenentwintig procent tot 942 miljoen eurp. Bedrijven versnellen hun adoptie van AI-toepassingen, wat de vraag naar rekencapaciteit verder stuwt. Ook het aantal mensen in ICT-beroepen blijft stabiel groeien en ligt nu op ongeveer 570 duizend werkenden. Deze cijfers laten zien dat bedrijven klaarstaan om te investeren zodra de randvoorwaarden op orde zijn, precies de observatie die Wennink ook maakt.

Deze cijfers laten zien dat bedrijven klaarstaan om te investeren zodra de randvoorwaarden op orde zijn

Digitale sector krimpt in banen, maar ondernemers blijven opvallend optimistisch

De toegevoegde waarde van de digitale sector groeide met vier procent op jaarbasis, maar de werkgelegenheid daalde met ruim twee procent. Vooral het aantal zelfstandigen maakte een forse duik. Toch verwachten ondernemers juist meer omzet in de komende maanden. Het optimisme staat daarmee haaks op de remmende factoren die in de monitor zichtbaar worden: terughoudende investeringen, stijgende kosten en een toenemende verdeeldheid in groeikansen tussen telecom en IT-dienstverleners.

Digitale infrastructuur blijft achter en zet hub-positie onder druk

De monitor laat opnieuw zien dat de groei van de digitale infrastructuur de vraag niet kan bijbenen. Het dataverkeer via AMS-IX steeg dit kwartaal met slechts anderhalf procent, terwijl internationale internetknooppunten veel sterker groeien. De totale colocatiecapaciteit kwam uit op 887 MW, slechts 1,6 procent hoger dan een jaar eerder. Vergunningstrajecten, gebrek aan stroomruimte en onzeker beleid remmen de ontwikkeling van datacenters in de regio Amsterdam en daarbuiten.

Die stagnatie onderschrijft een van de hoofdconclusies uit het aankomende rapport van Wennink: zonder tijdige investeringen in energie- en digitale infrastructuur verliest Nederland zijn strategische relevantie in Europa. De monitor toont dat dit geen abstract risico meer is maar realiteit. Op dit moment vinden het gros van de investeringen in Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk plaats. In deze landen worden locaties voor AI-datacenters versneld aangewezen; Nederland kijkt toe terwijl netten vollopen.

Politieke context maakt digitale groei afhankelijker van koersvorming

De val van het kabinet en de verkiezingen eind oktober hebben de voortgang op digitale dossiers vertraagd. De Nationale Digitaliseringsstrategie fungeert weliswaar als richtinggevend document, maar uitvoeringskracht ontbreekt zolang er geen stabiel politiek akkoord ligt. Intussen waarschuwt de Europese Commissie dat Nederland achteropraakt in AI-adoptie, digitale infrastructuur en talentontwikkeling.

Wennink formuleert het in zijn brief aan de partijleiders: “Het is één voor twaalf in de Nederlandse economie.” De kwartaalmonitor legt de data onder die uitspraak: groei is er nog, maar blijft steken in de bovenste lagen van de economie. De fundering wankelt.

Kerncijfers Q3 2025 (selectie hieronder in lopende tekst, volledige set in rapport)

• Zakelijke cloudbestedingen stegen naar € 2,7 miljard (+15%).
• IaaS-diensten groeiden naar € 942 miljoen (+21%).
• Aantal ICT-beroepen ongeveer 570.000 (+1%).
• Toegevoegde waarde digitale sector +4%, werkgelegenheid –2,1%.
• AMS-IX dataverkeer 8,9 EB (+1,5%).
• Colocatiecapaciteit 887 MW (+1,6%).

Nederland staat op een kruispunt

De kwartaalmonitor maakt duidelijk dat de digitale economie nog steeds een van de sterkste groeipijlers van Nederland is, maar dat verdere groei afhankelijk wordt van versnelling in beleid, infrastructuur en investeringen. Meer dan ooit is de digitale sector een van de pijlers onder het toekomstig verdienvermogen en strategische relevantie, zodat groei, innovatie en welvaart in de komende decennia behouden blijven. Voor het nieuwe kabinet zijn snelle digitale keuzes essentieel anders wordt de digitale economie een rem in plaats van een motor.

Het rapport is via deze link beschikbaar.