Wouter Hoeffnagel - 01 oktober 2025

Nederlandse bedrijven zijn voorzichtig met AI

Kunstmatige intelligentie (AI) heeft een prominente plek op de prioriteitenlijst van Nederlandse bedrijven. Maar hoe vertalen organisaties deze technologie naar concrete toepassingen? Waar sommige bedrijven al volop experimenteren met geavanceerde oplossingen, aarzelen anderen nog. Uit recent onderzoek van InSpark komt naar voren hoe Nederlandse organisaties AI benaderen, welke obstakels ze tegenkomen en waar de grootste sectorverschillen liggen.

Nederlandse bedrijven zijn voorzichtig met AI image

Uit de studie blijkt dat Nederlandse bedrijven nog voorzichtig zijn met AI. Slechts 8% heeft de technologie volledig en strategisch geïmplementeerd. Een kwart gebruikt AI weliswaar structureel in meerdere processen, maar nog niet organisatiebreed. De meeste bedrijven blijven afwachtend: 31% onderzoekt de mogelijkheden met losse initiatieven om de toekomstige meerwaarde te bepalen, terwijl 25% alleen kleinschalige pilots uitvoert. 11% doet (nog) helemaal niets met AI.

Efficiëntie als drijfveer, kennis als rem

Voor veel organisaties is AI vooral een middel om slimmer en efficiënter te werken (34% noemt dit als belangrijkste reden), gevolgd door innovatie (23%), kostenbesparing (15%) en een betere klantervaring (14%). Toch zijn er aanzienlijke belemmeringen. De grootste struikelblokken? Een gebrek aan interne kennis (59%) en slechte datakwaliteit (54%). Ook zorgen over veiligheid en verouderde IT-infrastructuur spelen een rol.

Volgens Sanne Cornelissen, expert in efficiënt werken en AI, ligt de kern van het probleem in het kennisgebrek, wat leidt tot terughoudend gedrag: “De grootste uitdaging is niet de technologie, maar ons gedrag dat achter blijft. We weten dat AI kan helpen, maar door onwetendheid of tijdgebrek benutten we het niet. Als je niet weet hoe iets werkt, gebruik je het niet en ga je AI ook niet in bedrijfsprocessen verwerken. Snelle ontwikkelingen maken dat gevoel alleen maar sterker.”

Sectoren lopen tegen uiteenlopende obstakels aan

De knelpunten bij AI-adoptie verschillen sterk per branche. In de zorg staan veiligheidsrisico’s en een tekort aan specialistische kennis centraal, terwijl de financiële sector en overheid vooral strugglen met de kwaliteit van data. IT-bedrijven daarentegen hebben vaker te maken met onduidelijke rolverdelingen en verantwoordelijkheden. Cornelissen ziet dit ook: “Sectoren als IT, zakelijke dienstverlening en finance lopen verder voor, terwijl de overheid, zorg en onderwijs terughoudender zijn. Dit komt vaak door privacy en een lastiger inkoopproces.”

De mogelijkheden zijn onmiskenbaar aanwezig. Organisaties die AI doordacht en strategisch toepassen, merken niet alleen dat hun processen efficiënter verlopen, maar zien ook klanttevredenheid en werktevredenheid stijgen. Cornelissen benadrukt dat het Nederlandse bedrijfsleven hiermee voor een cruciaal moment staat: “Op korte termijn wordt AI vaak overschat, maar op lange termijn onderschat. Het wordt echt tijd dat we de gedragskant minder gaan negeren. AI kan ons tijdwinst geven, maar de winst zit niet alleen in productiviteit. De winnaars zijn de bedrijven die AI niet alleen zien als efficiëntietool, maar ook bewust nadenken over hoe de gewonnen tijd wordt besteed.”

Alle resultaten van het onderzoek zijn hier te vinden.

T-Systems 09-2025 BW + BN Axians BN BW september oktober 2025
T-Systems 09-2025 BW + BN