Neutrale chatbot maakt partijprogramma’s direct bevraagbaar
In aanloop naar de verkiezingen van 29 oktober is het platform verkiezingen2025.chat gelanceerd. Dit is een onafhankelijke, publieke chatbot die kiezers in staat stelt om rechtstreeks vragen te stellen aan alle officiële partijprogramma’s van de deelnemende politieke partijen.
Het initiatief onderscheidt zich van traditionele stemhulpen zoals StemWijzer of Kieskompas, die werken met vooraf bepaalde stellingen. De chatbot verkiezingen2025.chat stelt de gebruiker centraal: antwoorden worden uitsluitend gebaseerd op de tekst van de partijprogramma’s zelf, zonder tussenkomst van algoritmes of adviezen.
“Chat niet met meningen, maar met de partijprogramma’s zelf,” aldus Bart van Maarseveen, een van de initiatiefnemers. “We wilden een alternatief bouwen dat transparant, controleerbaar en neutraal is. Zonder algoritme, zonder advies, zonder profielvorming.”
Antwoord op kritiek van de Autoriteit Persoonsgegevens
De lancering volgt kort op een waarschuwing van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). De AP stelde dat generatieve AI-chatbots, zoals ChatGPT en Gemini, onbetrouwbare en mogelijk gekleurde stemadviezen kunnen geven.
Verkiezingen2025.chat is specifiek ontworpen om dit risico tegen te gaan:
- De chatbot geeft geen stemadvies en voert geen profielanalyse uit.
- Antwoorden komen uitsluitend uit publiek beschikbare partijprogramma’s; er wordt geen gebruik gemaakt van andere bronnen of internetdata.
- Alle partijen met een gepubliceerd programma zijn opgenomen, onafhankelijk van hun grootte.
- De kennisbasis draait afgeschermd binnen de EU en er worden geen persoonsgegevens verwerkt.
“We zien hoe makkelijk kiezers onbedoeld gestuurd kunnen worden door generieke AI,” legt Van Maarseveen uit. “Daarom hebben wij een volledig gesloten kennisbasis gebouwd. Je krijgt terug wat een partij zélf schrijft — niets meer, niets minder.”
Toegankelijk en meertalig
Een bijkomend doel van het platform is het vergroten van de toegankelijkheid van politieke informatie. De chatbot is volledig beschikbaar in meer dan 100 talen, waaronder Nederlands, Engels, Turks, Arabisch, Pools en Oekraïens.
Dankzij de natuurlijke gesprekstijl kan de chatbot ook een hulpmiddel zijn voor mensen met dyslexie, laaggeletterdheid of visuele beperkingen. “Politiek begrijpen mag niet afhangen van leesvaardigheid,” aldus Van Maarseveen. “Iedereen moet de inhoud van partijprogramma’s kunnen verkennen — in zijn eigen taal en tempo.”
Het onafhankelijke, niet-commerciële initiatief biedt kiezers een nieuwe, transparante manier om de politieke standpunten te verkennen door antwoorden te leveren, inclusief bronvermelding, op vragen als: “Wat zegt [partij] over woningbouw voor starters?” of “Welke partijen noemen dierenwelzijn expliciet?”
