AI voorziet in een behoefte bij mensen met psychische klachten

MIND voerde deze peiling (N=211) in mei 2025 uit onder haar volgers op Instagram om een eerste idee te krijgen van de mate van gebruik van AI bij psychische klachten. In de peiling geeft 36% van de deelnemers aan wel eens gebruik te maken van AI om te praten over psychische klachten. Voor 44% van deze groep is het gebruik van AI helpend, voor 33% helpt het soms of een beetje. Mensen geven verschillende redenen aan waarom ze dit doen: generatieve AI neemt hen altijd serieus, geeft geen oordeel en reageert altijd empathisch en begripvol. Je kunt je verhaal kwijt zonder daar mensen uit je eigen omgeving mee ‘lastig te hoeven vallen’. Bovendien raakt AI nooit luistermoe, hoe vaak en hoe lang je ook over hetzelfde praat. Ook wordt de laagdrempeligheid van AI benoemd: het is altijd beschikbaar, anoniem en gratis. Andere redenen voor het gebruik zijn de lange wachttijden en het ontbreken van vertrouwen in de ggz en het ontbreken van naasten en/of zorgverlening waarbij men terecht kan. Tenslotte wordt AI ingezet om informatie over klachten te vinden, therapiesessies voor te bereiden en bij het onder woorden brengen van klachten.

Goede voorlichting noodzakelijk

De resultaten uit deze peiling laten zien dat generatieve AI voorziet in een duidelijke behoefte aan laagdrempelige, anonieme en 24/7 beschikbare ondersteuning. In deze peiling is niet gevraagd of mensen ook de risico’s van AI kennen en vervolgens hoe zij daarmee omgaan. Risico’s zijn onder andere het gebrek aan privacy en gegevensbescherming, de kans op bias, stigmatisering en discriminatie door AI. Bovendien kan AI foutieve, schadelijke en soms zelfs dodelijke adviezen geven aan mensen met psychische klachten. MIND roept op tot meer onderzoek naar de risico’s van de inzet van AI om te praten over psychische klachten, en hoe deze kunnen worden ondervangen. Ook stimuleren we het verkennen en benutten van de kansen van AI, bijvoorbeeld middels (onderzoek naar) de ontwikkeling van veilige alternatieven. Het betrekken van mensen met ervaringskennis is hierin cruciaal. Tenslotte benadrukt MIND het belang van goede voorlichting over het gebruik van generatieve AI.

Aanleiding voor de peiling

Sinds 2017 is generatieve AI in toenemende mate toegankelijk geworden voor het brede publiek. Ook het gebruik van generatieve AI om persoonlijke vraagstukken en problemen te bespreken, lijkt toe te nemen. Eerder dit jaar publiceerde de Autoriteit Persoonsgegevens een rapportage over het gebruik van AI-chatbotsapps voor vriendschap en mentale gezondheid, waarin vooral de risico’s worden belicht, en verrichtte 3Vraagt een onderzoek naar het gebruik van AI onder panelleden tussen de 16 en 34 jaar, waaruit blijkt dat 1 op de 10 bevraagde jongeren wel eens met AI praat over hun psychische klachten. In het verlengde hiervan verrichtte MIND op 15 mei 2025 deze peiling via Instagram (N=211). De komende tijd doet MIND onderzoek naar de behoeften en het gebruik van generatieve AI bij psychische klachten, waarbij aandacht is voor zowel de kansen als de risico's van deze toepassingen.