EU studie belicht uitdagingen auteursrecht door Generatieve AI

Het rapport, getiteld "Generative AI and Copyright: Training, Creation, Regulation" (PE 774.095), is in juli 2025 gepubliceerd en belicht de juridische inconsistenties tussen AI-trainingspraktijken en de huidige uitzonderingen voor tekst- en datamining (TDM), alsook de onzekere status van door AI gegenereerde inhoud.

De studie identificeert vijf belangrijke bevindingen:

De huidige EU TDM-uitzondering is niet ontworpen voor de expressieve en synthetische aard van generatieve AI-training en kan het doel en de grenzen van de EU-auteursrechtuitzonderingen vertekenen.

Volledig machinaal gegenereerde output zou onbeschermd moeten blijven; AI-ondersteunde werken vereisen geharmoniseerde beschermingscriteria.

Een wettelijke vergoedingsregeling is essentieel om de groeiende "waardekloof" tussen makers en AI-ontwikkelaars te overbruggen.

Het gefragmenteerde bestuurlijke landschap benadrukt de noodzaak van meer coherente, sectoroverschrijdende institutionele reacties.

Zonder tijdige hervormingen loopt de EU het risico op rechtsonzekerheid, marktconcentratie en culturele homogenisering.

Regels

Het rapport roept op tot duidelijke regels voor input/output-onderscheidingen, geharmoniseerde opt-out-mechanismen, transparantieverplichtingen en billijke licentiemodellen. Het Europees Parlement wordt verwacht hervormingen te leiden die de evoluerende realiteit van creativiteit, auteurschap en machinaal gegenereerde expressie weerspiegelen, om zo een balans te vinden tussen innovatie en auteursrechten. 

De studie benadrukt dat het belangrijkste probleem niet technologische innovatie is, maar de herinterpretatie van juridische principes die hun coherentie ondermijnt. De aanbevolen aanpak is om ervoor te zorgen dat AI-ontwikkeling de kernprincipes van het EU-auteursrecht respecteert, waaronder auteurschap, originaliteit en eerlijke vergoeding.