Gartner: Maar weinig organisaties testen of implementeren al volledig autonome AI-agents

Dit blijkt uit een wereldwijde enquête van onderzoeksbureau Gartner onder 360 IT-toepassingsleiders. Uit het onderzoek, uitgevoerd in mei en juni 2025 onder bedrijven in Noord-Amerika, Europa en Azië/Pacific, blijkt dat gebrek aan vertrouwen in leveranciers en onzekerheid over governance de grootste obstakels vormen. Slechts 19% van de respondenten heeft veel vertrouwen in de bescherming tegen hallucinaties van AI-modellen door leveranciers. Daarnaast ziet 74% AI-agents als een nieuw aanvalspunt voor cybercriminaliteit, terwijl maar 13% aangeeft voldoende governance-structuren te hebben om de risico’s te beheersen.

Max Goss, senior directeur-analist bij Gartner: “De hype rondom AI-agents groeit, maar organisaties worstelen met vraagstukken als veiligheid, volwassenheid van de technologie en het risico op ongecontroleerde groei van agents. Succesvolle implementatie vraagt om duidelijke afstemming tussen IT, bedrijfsvoering en leidinggevenden over welke problemen AI moet oplossen.”

Productiviteitsimpact is significant, maar niet altijd transformatief

Hoewel 26% van de respondenten verwacht dat AI-agents een transformatieve impact gaan hebben op productiviteit, denkt het grootste deel (53%) dat de effecten significant maar niet baanbrekend zullen zijn. 20% voorziet slechts marginale winst.

Uit de data blijkt ook dat organisaties met een gemeenschappelijke visie op AI-toepassingen 1,6 keer vaker geloven in een transformatieve impact en drie keer meer waarde halen uit generatieve AI-tools. Goss benadrukt: “Afstemming over doelen en meetbare waarde is cruciaal, maar veel bedrijven missen deze alignement.”

Verkeerde focus

Bedrijven zonder duidelijke AI-strategie richten zich vaker op kantorenproductiviteit (39%), terwijl organisaties met een sterke visie juist kiezen voor gespecialiseerde domeinen zoals klantenservice (55%) en analytics (64%). Goss waarschuwt: “Kantorenproductiviteit is een standaardkeuze voor wie geen duidelijk plan heeft, maar levert niet per definitie de meeste waarde op.”

Op de lange termijn verwacht 12% dat AI-agents applicaties gaan vervangen en 7% dat ze banen overbodig maken binnen twee tot vier jaar. Wel denkt 34% dat applicaties deels vervangen worden en 29% dat taken van werknemers verschuiven.

Goss: “Deze cijfers laten zowel de hype als de angst rondom AI zien. De technologie is nog maar een jaar algemeen beschikbaar, maar de verwachtingen en zorgen zijn nu al hoog.”

Aanbevelingen voor organisaties

Gartner adviseert bedrijven om zich te richten op:

• Governance: een leverancier-onafhankelijk kader voor AI-agents om risico’s op ongecontroleerde groei te beperken.
• Doelgerichte inzet: prioriteit geven aan domeinen met hoog rendement, zoals klantenservice of data-analyse, in plaats van generieke toepassingen.
• Meerdere leveranciers: afhankelijkheid van één partij vermijden en oplossingen verkennen binnen ERP, CRM en digitale werkplekken.

Het volledige rapport 'Assessing the Impact of Generative AI and Agentic AI in Enterprise Applications' is beschikbaar voor Gartner-cliënten. Tijdens de aanstaande Gartner IT Symposium/Xpo wordt verder ingegaan op de toekomst van AI in bedrijven.

Daarnaast presenteert Gartner aanvullende Gartner IT Symposium/Xpo, een conferentie gericht op CIO's en andere IT-leiders. Gartner-analisten en deelnemers onderzoeken hoe organisaties 'agents of change' kunnen worden en AI kunnen inzetten voor een succesvolle digitale transformatie.

Gartner IT Symposium/Xpo vindt plaats op:

• 20 t/m 23 oktober 2025 | Orlando in de Amerikaanse staat Florida
  
• 28 t/m 30 oktober 2025 | Yokohama, Japan
  
• 10 t/m 13 november 2025 | Barcelona, Spanje
  
• 17 t/m 19 november 2025 | Kochi, India