Gartner: Dit zijn de tien belangrijkste data- en analysetrends van dit jaar

"De noodzaak om op grote schaal aantoonbare waarde aan de organisatie te leveren, drijft deze trends in D&A aan", zegt Gareth Herschel, VP Analyst bij Gartner. “Chief data and analytics officers (CDAO's) en D&A-leiders moeten samenwerken met de belanghebbenden van hun organisatie om de beste aanpak te begrijpen om D&A-adoptie te stimuleren. Dat betekent meer en betere analyses en inzichten, rekening houdend met de menselijke psychologie en waarden.”

Figuur 1: Top 10 trends in data en analyse voor 2023

Bron: Gartner (mei 2023)

Trend 1: Waarde-optimalisatie

De meeste D&A-leiders hebben moeite om de waarde die ze voor de organisatie leveren in zakelijke termen te verwoorden. Waardeoptimalisatie van de data-, analyse- en kunstmatige intelligentie (AI)-portfolio van een organisatie vereist een geïntegreerde set van waardebeheercompetenties, waaronder het vertellen van waardeverhalen, analyse van waardestromen, het rangschikken en prioriteren van investeringen en het meten van bedrijfsresultaten om ervoor te zorgen dat de verwachte waarde wordt gerealiseerd.

"D&A-leiders moeten waarde optimaliseren door waardeverhalen op te bouwen die duidelijke verbanden leggen tussen D&A-initiatieven en de missiekritieke prioriteiten van de organisatie", aldus Herschel.

Trend 2: AI-risico's beheren

Het toenemende gebruik van AI stelt bedrijven bloot aan nieuwe risico's die moeten worden beperkt, zoals ethische risico's, vergiftiging van trainingsgegevens of omzeiling van fraudedetectie. Het beheersen van AI-risico's gaat niet alleen over het voldoen aan regelgeving. Effectief AI-beheer en verantwoorde AI-praktijken zijn ook van cruciaal belang voor het opbouwen van vertrouwen tussen belanghebbenden en de acceptatie, en katalyseren van het gebruik van AI.

Trend 3: Waarneembaarheid

Waarneembaarheid is een kenmerk waarmee het gedrag van het D&A-systeem kan worden begrepen en waarmee vragen over hun gedrag kunnen worden beantwoord.

"Observability stelt organisaties in staat om de tijd te verkorten die nodig is om de hoofdoorzaak van prestatiebeïnvloedende problemen te identificeren en tijdige, kosteneffectieve zakelijke beslissingen te nemen met behulp van betrouwbare en nauwkeurige gegevens", aldus Herschel. "D&A-leiders moeten tools voor gegevensobservatie evalueren om de behoeften van de primaire gebruikers te begrijpen en te bepalen hoe de tools passen in het algehele bedrijfsecosysteem."

Trend 4: Gegevens delen is essentieel

Gegevensdeling omvat het delen van gegevens zowel intern (tussen afdelingen of dochterondernemingen) als extern (tussen partijen buiten het eigendom en de controle van de eigen organisatie). Organisaties kunnen 'Data as a Product' creëren, waarbij D&A-middelen worden verstrekt als een leverbaar of gedeeld product.

"Samenwerkingen voor het delen van gegevens, ook die buiten een organisatie, verhogen de waarde van het delen van gegevens door herbruikbare, eerder gemaakte gegevensmiddelen toe te voegen", zegt Kevin Gabbard, Senior Director, Analyst bij Gartner. "Kies een datafabric-ontwerp om een enkele architectuur mogelijk te maken voor het delen van gegevens tussen heterogene interne en externe gegevensbronnen."

Trend 5: D&A duurzaamheid

D&A-leiders moeten niet alleen analyses en inzichten bieden voor zakelijke ESG-projecten (environmental, social and governance), maar ook proberen hun eigen processen voor duurzaamheidsverbetering te optimaliseren. De potentiële voordelen zijn volgens Gartner enorm. D&A- en AI-beoefenaars worden zich steeds meer bewust van hun groeiende energievoetafdruk. Als gevolg hiervan ontstaan verschillende werkwijzen, zoals het gebruik van hernieuwbare energie door (cloud) datacenters, het gebruik van energiezuinigere hardware en het gebruik van 'small data' en andere machine learning (ML) technieken.

Trend 6: Praktische data fabric

Data fabric is een ontwerppatroon voor gegevensbeheer dat gebruikmaakt van alle soorten metadata om oplossingen voor het observeren, analyseren en aanbevelen van gegevensbeheer. Door de semantiek van de onderliggende data te verzamelen en te verrijken, en doorlopende analyses toe te passen op metadata, genereert data fabric waarschuwingen en aanbevelingen die zowel door mensen als systemen kunnen worden uitgevoerd. Het stelt zakelijke gebruikers in staat om met vertrouwen data te consumeren en stelt minder bekwame citizen developers in staat om veelzijdiger te worden in het integratie- en modelleringsproces.

Trend 7: opkomende AI

ChatGPT en generatieve AI zijn de voorhoede van de opkomende AI-trend. Opkomende AI verandert de manier waarop de meeste bedrijven werken in termen van schaalbaarheid, veelzijdigheid en aanpassingsvermogen. De volgende golf van AI stelt organisaties in staat AI toe te passen in situaties waar dit vandaag niet haalbaar is, waardoor AI steeds alomtegenwoordiger en waardevoller wordt.

Trend 8: Geconvergeerde en samenstelbare ecosystemen

Geconvergeerde D&A-ecosystemen ontwerpen en implementeren het D&A-platform om samenhangend te werken en te functioneren door middel van naadloze integraties, governance en technische interoperabiliteit. De composability van een ecosysteem wordt geleverd door het ontwerpen, assembleren en implementeren van configureerbare applicaties en diensten.

Met de juiste architectuur kunnen D&A-systemen modulairder, beter aanpasbaar en flexibeler zijn zodat zij dynamisch kunnen schalen en gestroomlijnder zijn. Zo voldoen zij aan de groeiende en veranderende zakelijke behoeften en maken zij een evolutie mogelijk naarmate het bedrijf en de bedrijfsomgeving onvermijdelijk veranderen.

Trend 9: Consumenten worden makers

Het percentage van de tijd dat gebruikers in vooraf gedefinieerde dashboards doorbrengen, wordt vervangen door dynamische en ingebedde gebruikerservaringen die tegemoet komen aan de specifieke behoeften van contentconsumenten. Organisaties kunnen de acceptatie en impact van analytics vergroten door contentconsumenten gebruiksvriendelijke geautomatiseerde en geïntegreerde inzichten en conversatie-ervaringen te bieden die ze nodig hebben om contentmakers te worden.

Trend 10: Mensen blijven de belangrijkste besluitvormers

Niet elke beslissing kan of moet worden geautomatiseerd. D&A-groepen houden zich expliciet bezig met beslissingsondersteuning en de menselijke rol bij geautomatiseerde en uitgebreide besluitvorming.

"Inspanningen om besluitvormingsautomatisering te stimuleren zonder rekening te houden met de menselijke rol bij beslissingen, zullen resulteren in een datagestuurde organisatie zonder geweten of consistent doel", aldus Herschel. "Datageletterdheidsprogramma's van organisaties moeten de nadruk leggen op het combineren van data en analyses met menselijke besluitvorming."

Meer informatie is voor klanten van Gartner beschikbaar in 'Toptrends in data en analyse 2023'. Gartner-analisten presenteren de top 10 D&A-trends die bedrijfs- en IT-leiders moeten aangaan en opnemen in hun D&A-strategie (zie afbeelding 1) tijdens de Gartner Data & Analytics Summit in Londen op maandag 22 mei.