PA Consulting: brandstofketen moet tempo maken voor succesvolle inzet van SAF in de luchtvaart

Dit blijkt uit het onderzoeksrapport “Cacophony to Symphony: Successfully scaling sustainable aviation fuel” van PA Consulting (PA). Voor het rapport zijn bijna 600 leidinggevenden in de SAF-keten ondervraagd in onder meer de VS, het VK, Scandinavië en Nederland. Het rapport toont een weg voorwaarts: een integrale systeemaanpak met gecoördineerde actie van beleidsmakers, producenten en afnemers.

Nederland is zo’n 40% optimistisch over de brede inzet van SAF, in lijn met de wereldwijde respondenten. Daarbij worden hoge kosten door Nederlandse respondenten wel minder vaak gezien als doorslaggevend obstakel ten opzichte van de rest van de wereld (52,24% vs. 61,43%). Tegelijk zien minder Nederlandse respondenten SAF als cruciaal voor de decarbonisatie van de luchtvaart (49,25% vs. 65,71% wereldwijd).

In de beleidsvoorkeuren verkiest Nederland een markt‑ en omzetgedreven koers. Subsidies en financiële prikkels worden in Nederland ongeveer even belangrijk gevonden als wereldwijd (41,79% vs. 42,86%), maar productiesubsidies of belastingvoordelen krijgen hier minder gewicht (28,36% vs. 41,43%). Ook verplichte bijmengdoelstellingen scoren beduidend lager (16,42% vs. 34,69%), net als R&D‑financiering vanuit de overheid (13,43% vs. 24,49%). Hieruit blijkt dat Nederlandse partijen een voorkeur hebben voor het ‘Amerikaanse model’ van vrijwillige samenwerking die wordt gedreven door sterke vraag‑ en inkomstenprikkels (14,93% vs. 5,71%). Andere landen neigen daarentegen eerder naar een ‘Europees model’ waarin de overheid veel sturender optreedt (10% wereldwijd vs. 4,48% in Nederland).

Internationale samenwerking

Een Nederlandse route met nadruk op vraagstimulering en slimme contractvormen – zoals langlopende, al dan niet volume-flexibele afnameovereenkomsten – kan de businesscase voor SAF versnellen. Maar omdat brandstofketens en certificeringen grensoverschrijdend zijn, is structurele en internationale afstemming nodig over standaarden, boek‑en‑claim‑systemen en meet- en rapportageprocessen.

Maar Nederlandse respondenten schatten het belang van internationale samenwerking juist een stuk lager in. Zo vindt slechts 17,91% internationale afstemming rond SAF-standaarden en -beleid belangrijk, vergeleken met 30,82% wereldwijd. Dit houdt een belangrijk obstakel voor SAF-succes dus in stand.

“Om SAF in korte tijd van pilots naar praktijk te brengen moeten we van een wirwar aan losse initiatieven richting internationaal gecoördineerde actie. Op bedrijfsniveau, zelfs op nationaal niveau, zal het uitermate lastig blijven om de juiste prikkels te creëren. Het optimisme van de Nederlandse luchtvaartbranche stemt hoopvol, maar meer inzet op ketensamenwerking is nodig. Overheden, producenten, leveranciers, luchthavens en airlines – iedereen heeft een rol in het succes van SAF”, aldus Ruud Ummels, Airports Lead Europa bij PA Consulting.

Download het volledige rapport hier.